Jak wybrać statyw fotograficzny?

Istnieje kilka rodzajów statywów do aparatów fotograficznych. Najprostszym z nich jest statyw stołowy, który służy do umieszczania na płaskich powierzchniach, takich jak szafki, czy właśnie stoły. Drugim rodzajem są statywy amatorskie, najczęściej wykonane z aluminium bądź tworzyw sztucznych i pozwalające na umieszczenie aparatu na wysokości około 1 metra. Są lekkie i poręczne, co na pewno jest ich ogromną zaletą. Wadą jest natomiast to, że ich nogi można odchylać wyłącznie pod jednym kątem i są mało stabilne. Sprawdzą się w amatorskiej fotografii, gdzie używane są aparaty kompaktowe i niewielkie lustrzanki, z podstawowymi obiektywami. Szczególnym rodzajem amatorskich statywów, są statywy wyposażone w przegubowe, giętkie nóżki wykonane z kulek. Można je zamocować w zasadzie wszędzie, co jest ich dużym atutem. Kolejnym typem statywów fotograficznych są statywy półprofesjonalne, zwykle stalowe, aluminiowe, bądź też wykonane z włókien węglowych i stopów magnezowych. Można na nie montować zaawansowane aparaty kompaktowe, amatorskie urządzenia i półprofesjonalne lustrzanki. Ważą one około 1,5 kg i mierzą od 50 do 60 cm, co uniemożliwia schowanie ich w zwyczajnym plecaku. Można je rozłożyć na wysokość mniej więcej 1,5 metra. Mają regulację wysokości i kąta rozstawienia poszczególnych nóg. Niektóre modele statywów półprofesjonalnych posiadają zintegrowaną na stałe głowicę, do której montuje się aparat. Do innych należy ją dokupić osobno. Warto podkreślić, że statywy tego typu są stabilne oraz umożliwiają maksymalne dostosowanie ustawień sprzętu do potrzeb fotografa. Rozmiar i waga tychże statywów uważana jest niestety za ich wadę.

Statywy profesjonalne to następny rodzaj statywów. Są one zaprojektowane z myślą o fotografii profesjonalnej, a ich zadaniem jest zapewnienie odpowiedniego podparcia profesjonalnym aparatom lustrzanym, posiadającym ciężkie obiektywy. Statywy profesjonalne są wysokie, można je maksymalnie rozłożyć nawet do 2 metrów i potrafią udźwignąć do 20 kg sprzętu. Ich wadą na pewno jest ciężar, ponieważ ważą od 2,5 do 3 kg, oraz wysokość po złożeniu – około 80 cm. Niemniej jednak, statywy tego rodzaju posiadają dodatkowe elementy, które zdecydowanie ułatwiają pracę fotografom. Należą do nich korbka regulująca wysokość kolumny centralnej, wsporniki łączące kolumnę z nóżkami, system natychmiastowej blokady nóg, precyzyjne poziomice, czy też kolce umieszczone na końcach nóg, umożliwiające wbicie statywu w miękkie podłoże. Istnieją także statywy na jednej nodze, czyli monopody, które mocuje się do aparatu lub obiektywu. Stabilizują one obraz wyłącznie w płaszczyźnie pionowej. Są poręczne w transporcie, doskonale sprawdzają się w przypadku dużych obiektywów, ale istnieje ciągła konieczność podtrzymywania aparatu ręką podczas robienia zdjęć. Cechy charakteryzujące statywy fotograficzne to: wysokość, udźwig i waga. Wysokość statywu należy rozpatrywać w kilku aspektach. Mianowicie, jest to wysokość złożonego statywu, którą określa się jako długość, wysokość maksymalną z wyciągniętą kolumną i minimalną wysokość statywu. Złożony statyw mierzy od kilkunastu do nawet 60 cm. Im mniejszy statyw po złożeniu, tym łatwiej go transportować. Maksymalną wysokość statywu mierzy się po rozsunięciu na długość nóg statywu i wysunięciu kolumny centralnej. Parametr ten wskazuje, na jakiej najwyższej wysokości będzie można umieścić aparat. Maksymalna wysokość statywu wynosi od 100 do 260 cm. Minimalna wysokość statywu informuje z kolei, jak nisko nad podłożem będzie można umieścić aparat. Jest to od 8 cm wzwyż.

Udźwig, czyli maksymalne obciążenie statywu fotograficznego, wskazuje, sprzęt jakiej wagi będzie można na nim bezpiecznie i stabilnie umocować. Maksymalne obciążenie statywów amatorskich i półprofesjonalnych wynosi od 2 do 8 kg. W zakresie statywów profesjonalnych, udźwig może wynieść nawet 20 kg, ale w tym przypadku fotograf zwykle mocuje na statywie aparat razem z ciężkim obiektywem. Warto przy tym zaznaczyć, że przeciętny aparat kompaktowy waży około 150 g, kompakt o zaawansowanych funkcjach – ok. 400 g, amatorska lustrzanka z obiektywem – 800 g, a z teleobiektywem nawet 1 kg. Waga statywu jest ważna przy jego przenoszeniu. Im będzie wyższa, tym trudniej transportować ręcznie statyw, ale ciężkie statywy są najbardziej stabilne. Są jednak na rynku statywy wykonane z włókien węglowych, które pomimo niewielkiej wagi – około 2 kg, również zapewniają stabilną podstawę aparatowi. Niestety, kosztują one od 2 do 2,5 tys. zł. Najczęściej waga statywów waha się w przedziale od 200g, do nawet 7 kg. Najwięcej ważą statywy profesjonalne. Statywy posiadają określone wyposażenie, do którego wlicza się głowicę, umożliwiającą zamocowanie aparatu. Może być ona trzykierunkowa, kulowa, gdzie wszystkie ruchy są regulowane jednym pokrętłem; joystickowa, o dużej możliwości manewru; mogą to być również głowice z szybką złączką, montowaną do aparatu; a także głowice z gwintem, umożliwiającym wkręcenie aparatu do statywu. Kupując statyw do aparatu fotograficznego, warto zwrócić uwagę na szereg funkcji dodatkowych, w jakie może on być wyposażony. Niektóre okazują się być bardzo przydatne podczas fotografowania. Warto sprawdzić, jaki jest sposób blokowania nóg statywu. Najlepsze są zaciski, pozwalające na szybkie zablokowanie nóg. Mogą również występować zakrętki, czyli tzw. motylki. Profesjonaliści twierdzą, że są bardziej precyzyjnie i nie „wyrabiają się”. Konieczne jest jednak poświęcenie większej ilości czasu na blokadę nóg statywu. Innym wyposażeniem dodatkowym są elementy antypoślizgowe, które ułatwiają wykorzystywanie sprzętu w różnych warunkach. Ciekawą funkcją jest montowanie głowicy od dołu kolumny, co umożliwia fotografowanie obiektów znajdujących się bardzo nisko nad podłożem, na którym ustawiony jest aparat na statywie.

Poziome mocowanie głowicy w statywach jest przydatne, jeśli szybko chcemy przejść z fotografowania w poziomie do fotografowania w pionie, bez konieczności wyjmowania i odkręcania głowicy. Ostatnim wyposażeniem dodatkowym statywu może być możliwość jego dociążenia, która poprawia stabilność urządzenia.

Statywy fotograficzne są produkowane przez wiele firm, stąd też ich duży wybór w sklepach z akcesoriami fotograficznymi. Warto zwrócić jednak uwagę na statywy produkowane przez takie firmy jak: Gitzo, Giotto, Manfrotto, Velbon, Slik, GoldPhoto, Hama, Benro, Vanguard, Cullmann, czy też Soligor. To tylko niektórzy z wielu producentów statywów fotograficznych. Wśród statywów stołowych godnymi uwagi są modele Manfrotto 709B oraz Sony VTC MTK, które mają bardzo prostą konstrukcję. Kupując statyw półprofesjonalny można zdecydować się na model Manfrotto 190XB, posiadający kilka zakresów regulacji konta nóżek. W grupie statywów profesjonalnych dobrymi statywami są: Manfrotto 058B Triaut oraz Monopod Manfrotto 679B.

Kupując statyw należy zwrócić uwagę na jego parametry oraz skonfrontować je z własnymi potrzebami. Warto dodać, że podstawową funkcją pełnioną przez statyw jest zapewnienie stabilności aparatom fotograficznym.