Zdrowe odżywianie dziecka

Nie ulega wątpliwości, że najzdrowszym pokarmem dla noworodka i niemowlaka jest mleko matki. To w nim zawarte są wszelkie, niezbędne dla dziecka przeciwciała, witaminy i mikroelementy, które powinny być dostarczone do organizmu malucha. Jeśli tylko matka może karmić piersią swoje dziecko, jest to zdecydowanie najlepsza opcja żywieniowa. Zdarza się jednak, że matka ma zbyt mało pokarmu albo nie ma go wcale. Co wtedy? Otóż, różne firmy skonstruowały mleka zastępcza modyfikowane. Należy dobrać mleko do wieku dziecka i jego indywidualnych preferencji. Mamy mleka zastępcze 1, 2 lub 3 w zależności od wieku dziecka. Mleko pierwsze jest dostosowane do potrzeb najmniejszych dzieci, zaraz po urodzeniu. Wiadomo, że takie mleko musi zawierać wszelkie najważniejsze dla zdrowia dziecka składniki, w tym witaminę K i D, tak bardzo potrzebne dla dobrego rozwoju naszego maleństwa. Trzeba pamiętać o tym, żeby dawać dziecku dokładnie takie dawki mleka modyfikowanego, które określone są na opakowaniu, nie większe i nie częściej. Dodatkowo, należy dziecku dawać do picia – wodę z glukozą albo herbatkę z kopru włoskiego, którym kupimy w aptece, w sklepach z artykułami dla dzieci albo w supermarkecie dla dziale dla dzieci.

Wraz ze wzrostem dziecka wprowadzane są nowe produkty do jedzenia. Po czwartym miesiącu życia, dziecku można wprowadzić do diety kaszki mleczne, które rozprowadzane są w mleku modyfikowanym. Jeśli jednak dziecko nadal jest karmione wyłącznie piersią, mlekiem matki, wówczas z wprowadzaniem nowych produktów spożywczych można poczekać aż do 6. miesiąca życia, chyba że dziecku nie wystarcza mleko matki. Wtedy można postępować dokładnie tak samo jak przy mleku modyfikowanym.

Po kaszkach mlecznych i owocowych, wprowadza się zupki i przeciery warzywne, deserki itp. Wszystko można kupić gotowe w słoiczkach, których nawet nie trzeba podgrzewać przed podaniem.

Wśród czołowych producentów posiłków dla niemowląt znajdują się firmy: Nestle, Bebiko, Gerber, Hipp, Humana czy też Bebilon. Wśród jedzenia gotowego dla niemowląt dostępne są produkty przeznaczone dla dzieci alergików, oznaczone symbolem HA.

Na okres pomiędzy pierwszym, a trzecim rokiem życia dziecka przypadają bardzo intensywne, wręcz kluczowe zmiany w jego organizmie, które zachodzą w metabolizmie, rozwoju umysłowym, emocjonalnym i motorycznym. Dziecko rok rocznie powinno rosnąć około 10 cm i od 1. roku życia zwiększać swoją masę ciała o około 3 kg. Na pewno w tym czasie zmieniają się nieco potrzeby żywieniowe organizmu. Co ciekawe, jedynie około 5% energii pochodzącej z pożywienia, organizm naszej pociechy zużywa na potrzeby wzrostu, zaś ponad połowa wykorzystywana jest na potrzeby coraz to większej aktywności fizycznej. Należy stopniowo przechodzić z trybu żywienia właściwego dla niemowlaka, do sposobu żywienia typowego dla większego dziecka. Musimy wiedzieć, jakie zapotrzebowanie na składniki odżywcze występuje w organizmie naszego dziecka tak, aby je sukcesywnie mu dostarczać w odpowiednich proporcjach. Nie można pozwolić na to, aby przenoszenie pewnych zasad prawidłowego żywienia u osób dorosłych na dzieci przyniosło złe skutki i zaburzenia w tempie rozwoju fizycznego czy psychicznego. Może to prowadzić do osteoporozy, nadciśnienia tętniczego albo otyłości w dorosłym życiu.

Trzeba podkreślić, że racjonalne, a co za tym idzie – także zdrowe żywienie dziecka jest możliwe wyłącznie wtedy, kiedy nie ma ono zaburzeń łaknienia. U dziecka pomiędzy 1. a 3. rokiem życia powinna występować samoistna chęć i potrzeba spożywania nowych produktów. Takie zachowanie musi być następstwem odczuwania głodu przez dziecko. Jak tego dokonać? Otóż, dobrym sposobem jest wykonywanie odpowiednio długich przerw między kolejnymi posiłkami. U starszych dzieci powinny one wynosić co najmniej 3-4 godziny.

Dziecko w wieku 1-3 lat powinno jeść 3 posiłki główne w ciągu dnia oraz dodatkowe owoce, warzywa lub ewentualnie domowej roboty ciasta. Jeśli u naszego dziecka występuje niedobór masy można wprowadzić dodatkowy, 5. posiłek, oprócz wskazanych, ale również lekki.

Zdrowe żywienie dziecka w tym wieku polega na tym, aby 15% spożywanych posiłków było białkiem, 30% tłuszczem i około 55% węglowodanami. Generalnie, panuje zasada, mówiąca o tym, że najbardziej wartościowym posiłkiem w ciągu dnia powinno być śniadanie, a następnie obiad. Mniej kaloryczne powinno być zatem II śniadanie i podwieczorek. Porcje nakładane dziecku na talerz nie powinny być zbyt duże, ponieważ należy dążyć do tego, aby dziecko samo prosiło o dokładkę, a nie żeby było na siłę zmuszone do jedzenia. Jeśli chcemy, aby dziecko z chęcią i bez protestów zjadło wszystkie posiłki główne, nie powinniśmy mu podawać w zasadzie nic konkretnego pomiędzy poszczególnymi posiłkami. Przed jedzeniem dodatkowo należy unikać męczących zajęć, np. spacerów itp. Dziecko nie powinno też zbyt długo oczekiwać na posiłek przy stole.

W zakresie diety dziecka można mówić o wielu wytycznych, które pozwalają na opracowanie najbardziej korzystnego dla zdrowia dziecka planu żywienia. Przede wszystkim, jadłospis dziecka powinien być w miarę urozmaicony. Dzięki temu będziemy mogli zapewnić naszemu maleństwo optymalne pokrycie zapotrzebowania na poszczególne składniki odżywcze, takie jak witaminy i mikroelementy.

Przygotowując posiłki dla dzieci, trzeba brać pod uwagę indywidualne preferencje dziecka i jego apetyt. Nie bez znaczenia jest tu również aktywność fizyczna naszej pociechy. Stosując taką zasadę unikniemy przekarmiania dziecka czy też nie dopuścimy do niedożywienia. Jeśli zauważymy u naszego dziecka jakiekolwiek objawy nadwagi, musimy bezzwłocznie je likwidować zachęcając je do zwiększonej aktywności fizycznej i wprowadzając właściwą dietę. Nie trzeba przy tym stosować rygorystycznych ograniczeń, do których trudno byłoby się przyzwyczaić naszemu dziecku.

Należy unikać podjadania słodyczy, ciasteczek czy innych, kalorycznych rzeczy pomiędzy posiłkami, ponieważ dziecko nie będzie chciało zjeść dań głównych. W zależności od apetytu, może to być od 3 do 5 posiłków na dzień.

Nie każdy rodzic zdaje sobie sprawę z tego, że za duże rozdrobnienie produktów może wręcz niekorzystnie wpłynąć na rozwój psychomotoryczny dziecka.

Wielu rodziców decyduje za dziecko, że np. będzie stosowało dietę wegetariańską. Trzeba powiedzieć, że większość dietetyków jest zgodnych co do tego, że nie jest to bynajmniej korzystne dla dzieci, ponieważ niekonwencjonalne żywienie może powodować niepokrywanie zapotrzebowania na energię i podstawowe składniki odżywcze. Ich brak w diecie prowadzi z kolei do zahamowania wzrostu dziecka, niedokrwistości, jak również szeregu innych zaburzeń, ściśle związanych z niedoborami składników odżywczych.

Jeśli u naszego dziecka stwierdzono otyłość lub inne zaburzenia łaknienia, które są spowodowane nieprawidłowym żywieniem, najlepiej udać się do lekarza lub dietetyka, aby ten skonstruował dla dziecka najbardziej optymalny, zdrowy program żywienia.

W żadnym przypadku nie powinniśmy przenosić do diety dziecka nawyków znanych z dobrego żywienia dorosłych. W naszym przypadku ograniczenie tłuszczu, cholesterolu czy jajek jest właściwym działaniem, ale niekoniecznie musi się to sprawdzić u dziecka. Warto podkreślić, że w wieku przedszkolnym dzieciom nie należy ograniczać łatwych w trawieniu tłuszczów, np. oleju czy masła, i cholesterolu, ponieważ biorą one udział w budowie układu nerwowego i innych, ważnych dla organizmu tkanek.

Nie możemy zmuszać dziecka do zjadania takich porcji, które uważamy za słuszne, jeśli te czuje się już syte.

Rodzic nie powinien pokazywać dziecku zniecierpliwienia czy nerwów w czasie posiłków. Musimy znaleźć czas na przygotowywanie urozmaiconych posiłków dla naszych dzieci. W zdrowym żywieniu dziecka bynajmniej nie pomaga nerwowa atmosfera przy stole, czy roztrząsanie problemów rodzinnych, które mogą wpływać na kojarzenie poszczególnych posiłków z przykrymi sytuacjami.

Dziecku można podawać po ukończeniu pierwszego roku życia w zasadzie wszystkie produkty spożywcze, nawet te uważane za alergizujące, zakładając, że dziecko nie wykazuje alergii pokarmowej. Zbyt duża monotonia w diecie może doprowadzić do groźnych niedobór i ograniczyć w sposób znaczący apetyt dziecka.

Ostatnim wskazaniem jest unikanie przesalania czy przesładzania potraw, ponieważ wykształca to niekorzystne nawyki żywieniowe, które w konsekwencji mogą doprowadzić w późniejszym czasie do nadwagi i nadciśnienia.

Jeśli będziemy stosować się do wspominanych w niniejszym artykule zaleceń, żywienie naszego dziecka będzie korzystnie wpływało na jego zdrowie – zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Dzięki dostarczaniu mu odpowiednich składników odżywczych na co dzień przyczyniamy się do jego zdrowego rozwoju.