Strony umowy najmu mają w świetle prawa określone obowiązki do spełnienia. Wynajmujący mieszkanie jest zobowiązany do wydania najemcy przedmiotu najmu, tj. mieszkania, w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymać go w takim stanie przez cały czas trwania zawartej umowy. Ma również obowiązek zapewnić sprawne działanie istniejących instalacji i urządzeń związanych z nieruchomością. Musi utrzymać w należytym stanie, porządku i czystości pomieszczenia i urządzenia budynku, które są wykorzystywane przez mieszkańców oraz jego otoczenia. Na jego barkach spoczywa dokonywanie napraw w mieszkaniu, wymiany instalacji i elementów wyposażenia technicznego w zakresie nieobciążającym najemcy.
Z kolei osoba wynajmująca mieszkanie ma dużo więcej obowiązków, które zostały określone w przepisach prawa. Zalicza się do nich:
Trzeba powiedzieć, że obowiązki wynajmującego i najemcy mieszkania w zakresie utrzymania najmowanego lokalu, można zapisać w umowie odmiennie. Należy zwracać szczególną uwagę na wszelkie zapisy umowy, ponieważ wiążą się one z konsekwencjami dla obu stron.
Nie wszystkie osoby wynajmujące mieszkania wiedzą, że dla wynajmującego istnieje szereg praw wiążących się z najmem. Może on na przykład uzależnić zawarcie umowy najmu od zapłacenia kaucji, która jest postrzegana jako zabezpieczenie pokrycia należności z tytułu najmu lokalu, przysługujących wynajmującemu w dniu zwrotu lokalu. Kaucja nie może być przy tym wyższa niż roczny czynsz za dany lokal. Może on również podwyższyć czynsz, wypowiadając na piśmie jego dotychczasową wysokość, z zachowaniem okresu wypowiedzenia. W każdej chwili wynajmujący może wymówić umowę najemcy, jeśli ten nie wywiązuje się ze swych obowiązków wynikających z umowy.
Jeśli niezbyt dokładnie przeczytamy podpisywaną umowę najmu, może się okazać, że zobowiązaliśmy się do wielu rzeczy, które wcale nie są konieczne. Cóż, przez własną nieuwagę można stracić na wynajmowaniu mieszkania.
Decydując się na wynajmowanie mieszkania, musimy przyjrzeć się kilku kwestiom, szczególnie, jeśli jesteśmy dopiero na etapie poszukiwania odpowiedniego lokum. Otóż, każdorazowo powinniśmy się zainteresować takimi sprawami jak: koszty całościowe mieszkania, stanem technicznym mieszkania i jego instalacji, dopasowaniem mieszkania do naszego stylu życia oraz typem właściciela.
Z wynajmowaniem mieszkania wiążą się następujące koszty:
Osoby decydujące się na wynajmowanie mieszkania na ogół skupiają się jedynie na wysokości odstępnego i czynszu, choć trzeba powiedzieć, że nie są to wszystkie składniki ponoszonych przez nas, comiesięcznych kosztów na wynajęcie mieszkania. Nie ulega jednak wątpliwości, że są one najważniejsze. Czasem jednak bywa tak, że wynajmowanie mieszkania za 1000 zł będzie bardziej opłacalne niż wynajęcie go za 800 zł odstępnego. Należy więc w sposób jak najbardziej rozważny szacować koszty rzeczywiste najmu.
Koszty odstępnego są w miarę jasne, ale już koszty czynszu do takich nie należą. Musimy bowiem sprawdzić, jakie części składowe są w nim zawarte. Może on obejmować koszty ogrzewania i wody. Trzeba sprawdzić, czy zmienne te są stałe i płacone ryczałtem, czy też zależą od wskazań liczników. W niektórych mieszkaniach nie ma wodomierzy, dlatego płaci się za wodę zawsze tyle samo, niezależnie od zużycia. Jest to o tyle dobre, że nie trzeba martwić się o wielkość zużycia wody. Jeśli do mieszkania woda doprowadzania jest z ciepłowni, to co prawda nie płaci się dodatkowo za jej ogrzewanie i mamy niższe rachunki za prąd czy gaz, ale jednocześnie taka woda jest kosztowna. W rzeczywistości wychodzi to drożej niż woda grzana bezpośrednio w mieszkaniu. Jeśli woda uwzględniona jest ryczałtem w czynszu, sprawdźmy, ile nam jej przysługuje, bowiem po pół roku możemy dostać wyrównanie na sporą kwotę. W przypadku, gdy woda nie jest ujęta w czynszu oznacza to, że więcej będziemy płacić za media. Podobnie jest z ogrzewaniem. Może być ono ujęte w formie stałej w czynszu, albo też możemy mieć w mieszkaniu podzielniki ciepła i wtedy dostaniemy po okresie grzewczym zwrot lub wyrównanie. Koszt ogrzewania czynszu, przy podzielnikach, liczony jest według zeszłorocznego zużycia, musimy liczyć się z tym, że przyjedzie nam zapłacić więcej.
Jeśli chodzi o dodatkowe media, to można do nich zaliczyć wodę, prąd i gaz. Jeśli woda została zawarta w czynszu, to nie mamy jej już w mediach, ale jeśli w mieszkaniu jest wodomierz, należy dopisać sobie do dodatkowych mediów kwotę za wodę. Zużycie gazu i prądu jest już kwestią indywidualną.
Warto zwrócić uwagę na koszty naprawy mieszkania, ponieważ właściciele bywają różni. Należy przed wynajęciem lokum dopytać właściciela, co dzieje się w sytuacji, gdy na przykład pęknie rura w mieszkaniu, albo okaże się, że instalacja gazowa jest nieszczelna, zepsuje się bojler, lub piecyk gazowy itp. Przy okazji trzeba przyjrzeć się, w jakim stanie są sprzęty w mieszkaniu, bowiem stare lodówki czy pralki podwyższą koszty mediów. Jeśli właściciel powie, że wszelkie naprawy mieszkania spoczywają na najemcy, najlepiej w ogóle zrezygnować z wynajmu takiego mieszkania.
Dodatkowe koszty za wynajem mogą wynikać ze stylu życia prowadzącego przez najemcę. Wlicza się tu koszty Internetu, jeśli na przykład najemca potrzebuje stałego łącza, czy też koszty ponoszone na komunikację. Chodzi tu o odległość wynajmowanego mieszkania od szkoły, czy miejsca pracy.
Wszystkie koszty najlepiej podliczyć łącznie i sprawdzić, które mieszkanie do wynajęcia jest w danym przypadku najbardziej opłacalne. Niebagatelny wpływ na to, czy będziemy zadowoleni z wynajmowanego mieszkania, ma prezentowany typ osoby wynajmującej je. Otóż, jeśli właściciel jest wścibski, może nawet kilka razy w tygodniu, zupełnie bez zapowiedzi wchodzić do mieszkania, na dodatek przy użyciu własnego klucza. Jest to mało komfortowa sytuacja, która uderza w naszą prywatność. Dobry, wyrozumiały właściciel wynajmujący mieszkanie to prawdziwy skarb
Wynajmujący może, ale nie musi uzależnić zawarcie umowy najmu od wpłacenia przez najemcę określonej wysokości kaucji, jako zabezpieczenia należności wynikających z umowy najmu. Bardzo często wykorzystywane jest to prawo, choć trzeba podkreślić, że kaucja nie może przekroczyć dwunastokrotności miesięcznego czynszu najmu za dany lokal, obliczonego według stawki czynszu obowiązującej w dniu zawarcia umowy najmu. Jednocześnie, kaucja nie jest pobierana, jeśli umowa najmu dotyczy lokalu zamiennego lub socjalnego.
Generalnie, wynajmujący powinien ustalić z najemcą terminy wizytowania lokalu. Ma on prawo do okresowego, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach, również doraźnego przeglądu stanu i wyposażenia technicznego lokalu. Powinien jednak porozumieć się z najemcą, co do terminu tych wizyt.
Wynajęcie dobrego mieszkania wymaga od nas dużej rozwagi i pamiętania o szeregu spraw, których niedopełnienie może mieć przykre konsekwencje w przyszłości. Wynajmując mieszkanie, spytajmy o koszty całkowite wynajmu, zapoznajmy się z właścicielem, a także sprawdźmy, czy lokalizacja mieszkania nie pociąga za sobą dodatkowych kosztów, na przykład na dojazd do pracy. Powinniśmy również skontrolować przed podpisaniem umowy najmu stan techniczny wyposażenia mieszkania i instalacji.