Jak wybrać klarnet?

Klarnet zaliczany jest przez specjalistów do grupy instrumentów dętych drewnianych, do grona aerofonów stroikowych z pojedynczym stroikiem. Warto wspomnieć, że do tej samej rodziny zaliczane są również saksofony. Pierwsze klarnety powstały pod koniec XVII wieku. Od tej chwili klarnet na stałe wszedł w skład orkiestry symfonicznej. Trzeba powiedzieć, że klarnet posiada wiele zalet brzmieniowych i duże możliwości techniczne, dlatego też jest coraz chętniej stosowany w roli instrumentu solowego, zarówno w muzyce kameralnej, jak i w orkiestrach dętych. Klarnet posiada wiele różnych odmian, wśród których należy wymienić klarnet mały, altowy, basethorn, klarnet basowy oraz powstały w XX wieku klarnet kontrabasowy. Instrument ten nie tylko służy do wykonywania muzyki poważnej. Spotyka się go w przeróżnych odmianach i stylach muzyki rozrywkowej i jazzowej. Przypisywane są mu szerokie możliwości wykonawcze i z uwagi na to klarnet doczekał się dosyć rozległej literatury muzycznej. Utwory na ten instrument tworzyli kompozytorzy od klasycyzmu do współczesności. Instrument spotykany jest również w muzyce ludowej.

Dzisiaj znane klarnety to dwa systemy aplikatury: wprowadzony w 1843 roku system francuski, nazywany Böhma, bardziej komfortowy, oraz system niemiecki. Klarnety systemu niemieckiego i francuskiego, oprócz zastosowanych w nich dwóch systemów aplikatury, różnią się dodatkowo budową korpusu, drążeniem kanału i grubością ścianek, co zdecydowanie ma wpływ na barwę instrumentu i komfort gry. W takim przypadku korpus jest na ogół czteroczęściowy o policylindrycznym drążeniu, co oznacza, że jego średnica wewnętrzna jest zmienna w całej długości kanału. Najczęściej, budujący korpus klarnetu wykorzystują twarde, afrykańskie drewno o nazwie Grenadilla, Mozambican Ebony oraz Honduran Rosewood – używanego również przy produkcji marimbafonu. Trzeba powiedzieć, że dla koneserów muzyki klarnetowej polecane są klarnety wyprodukowane przez firmę Buffet Crampon, która w swoich najlepszych modelach stosuje szlachetniejszą odmianę Grenadilli – Mpingo. Jeśli chodzi o modele klarnetów dla uczniów, to wytwarzane są one z tworzywa o nazwie ABS. Klapy wykonuje się ze stopu miedzi, cynku i niklu. Są niklowane, srebrzone lub złocone. Specjaliści twierdzą, że klapy niklowane lub złocone dają dźwięk ciemniejszy, natomiast klapy srebrne – jaśniejszy. Najpopularniejsze poduszki wyrabiane są ze skóry z wodoodpornym impregnatem, rybiej skórki, poduszki z membraną Gore-Tex oraz korka.

Współcześnie, skala klarnetu wynosi od es do g3. Muzycy reprezentujący duże doświadczenie w graniu na klarnecie, są w sanie wydobyć nawet wyższe dźwięki przy użyciu tegoż instrumentu. Rejestry klarnetu prezentują się w sposób następujący:

Jedną z najbardziej rozpoznawalnych cech barwy klarnetu jest tzw. stopliwość, czyli łatwość zlewania się z barwą innych instrumentów drewnianych, blaszanych czy smyczkowych.

Klarnet wywodzi się od arabskich instrumentów ludowych, na przykład z arabskiego fletu stroikowego. Z kolei, twórcą współcześnie znanego nam klarnetu był Johann Cristoph Denner.

Każdy klarnet składa się z następujących elementów:

Warto podkreślić, że wszystkie części klarnety powinny być przechowywane osobno w futerale. Do grania zaś montuje się je składając i wkładając odpowiednio toczone końcówki jednych części w drugie.

Najpopularniejsi producenci klarnetów, tacy jak firma Buffet Crampon Paris, zajmują się seryjnym wytwarzaniem instrumentów w całej gamie, co oznacza, że w ich ofercie znajdziemy zarówno modele klarnetów przeznaczone dla amatorów, rozpoczynających dopiero naukę, jak i dla profesjonalistów. Małe manufaktury trudniące się produkcją klarnetów wytwarzają natomiast znakomite, wysokiej klasy, mistrzowskie instrumenty tego typu. Marka klarnetu powinna mieć dla nas niebagatelne znaczenie podczas dokonywania jego zakupu.

Najpopularniejszą na świecie marką klarnetów, która była już wspominana przy okazji tego artykułu, to Buffet Crampon Paris, istniejąca od 1875 roku. W jej ofercie znajdziemy szeroki wybór instrumentów, które charakteryzują się dobrą jakością seryjną produkcji i na dodatek nader przystępną ceną. Firma produkuje klarnety dla początkujących i profesjonalistów. Jej modelami szkolnymi są klarnety oznaczone B10 i B12, wytwarzane z tworzywa sztucznego. Są to lekkie klarnety dla początkujących, które można kupić za niską cenę. E 10 i E 11 są pierwszymi szkolnymi modelami wykonanymi z drewna Grenadilla. E 13 to najpopularniejszy klarnet szkolno-studencki. Jego cena jest stosunkowo niska, zwłaszcza, jeśli weźmiemy pod uwagę jego wysoką jakość. Na tym klarnecie gra wielu profesjonalnych muzyków. W pełni profesjonalnym klarnetem jest model RC, charakteryzujący się znakomitą intonacją, oraz ładnym pełnym buffetowskim brzmieniem. Jest jeszcze model Festival, o ładnym, ciepłym brzmieniu, model Vintage, będący najpopularniejszym klarnetem Buffeta w Stanach Zjednoczonych, oraz klarnet Tosca, najwyższej jakości i najdroższy model klarnetu z tej firmy.

Drugą firmą produkującą klarnety jest Selmer Paris, założona w 1885 roku. Pierwsze klarnety powstawały w niej w 1989 roku. Marka cieszyła się szczególnym uznaniem w latach powojennych, a później przeżywała kryzys jakości. W chwili obecnej Selmer produkuje dobre instrumenty, wprowadza nowe rozwiązania, ulepsza mechanikę i jakość wykonania. Godnym polecenia jest model Signature, mający bardzo ładne, ciepłe i oryginalne brzmienie. Ma on jednak niekiedy problemy intonacyjne. Modele Odyssee i Artys to w pełni profesjonalne instrumenty, o typowo selmerowskim, więc charakterystycznym brzmieniu. Z kolei model Saint Louis to połączenie barwy Selmera i Buffeta, z wygodną aplikaturą.

Trzecim producentem klarnetów jest firma Leblanc-France, budująca klarnety szkolne i profesjonalne. Wśród polecanych modeli znajduje się Sonata, Artist i Esprit oraz Concerto i Opus II, jeśli chodzi o klarnety typowo profesjonalne.

Japońskim producentem klarnetów jest firma Yamaha, mająca w swoim asortymencie klarnety wysokiej jakości seryjnej, bardzo dokładne, jeśli chodzi o techniczną kwestię ich wykonania. Powtarzalność egzemplarzy każdego klarnetu jest godna podziwu. Ciekawostką jest zastosowanie we wszystkich instrumentach, począwszy od modelu 450, dodatkowego drążenia w czarze głosowej.

Klarnety Amati były niegdyś bardzo popularne w Polsce. To firma czeska, produkująca przede wszystkim klarnety dla szkół.

Marka Jupiter to jedyna azjatycka firma, którą śmiało można polecić. Klarnet Parisienne jest najlepszym modelem firmy, w całości drewnianym. Cena tego instrumentu, w stosunku do jakości, stanowi dobrą propozycję w klasie modeli szkolnych.

Inną, tym razem angielską firmą, jest Hanson, oferujący klarnety w klasach od modeli szkolnych do profesjonalnych. Istnieje nawet możliwość zamówienia klarnetu z indywidualną specyfikacją klienta. Są one starannie wykonane, z bardzo wysokiej jakości drewna i wyposażone w szereg drobnych akcesoriów. Modele profesjonalne z serii T i BTR są ręcznie wykańczane. Inną grupą klarnetów są instrumenty wykonane ręcznie. Pochodzą one z wielu manufaktur, takich jak tej należącej do Petera Eatona, Luis Rossi, Herberta Wurlizera, Schwenk & Seggelke, Franka Hammerschmidta, Wolfganga Dietza, Haralda Hüynga.

Wybór klarnetu powinien być podyktowany przede wszystkim indywidualnymi wymaganiami muzyka. Jeśli jesteśmy początkującymi muzykami, powinniśmy wybrać klarnet przeznaczony dla amatorów, ponieważ najprawdopodobniej nie poradzimy sobie z profesjonalnym klarnetem i tylko zniechęci nas on do nauki grania.