Korzeni gitary elektrycznej należy poszukiwać już w latach 30. XX wieku, kiedy to powstał jej prototyp. Został stworzony przez George`a Beauchampa z materiałów znalezionych w jego domu, tj. kawałków drutu, magnesów itp. Z takich przedmiotów skonstruował on w 1931 roku pierwszy przetwornik gitarowy, który został użyty w gitarze elektrycznej. Gitara ta została stworzona raptem jednego wieczoru, przez przyjaciela Beauchampa, Paula Bartha. Nazwano ją „The Frying Pan”, czyli patelnią. Wkrótce stała się ona prawdziwym sukcesem sprzedażowym i zachęciła innych producentów do wyprodukowania podobnych instrumentów muzycznych.
Gitara elektryczna działa w oparciu o przetworniki elektromagnetyczne. We wnętrzu każdego takiego przetwornika znajduje się magnes sztabkowy lub pojedyncze magnesy, mające kształt walca. Na karkas nawinięta jest zaś cewka, wykonana z bardzo cienkiego drutu. Oba elementy umieszczone są bezpośrednio pod strunami gitary. W momencie wprawienia w drgania metalowych strun gitary elektrycznej, które znajdują się w stałym polu magnetycznym magnesów przetwornika, w cewce następuje indukcja napięcia. Jest to sygnał wyjściowy z gitary, który następnie jest przekazywany do wzmacniacza. Tam ulega przetworzeniu i wzmocnieniu, a często jest również poddawany przesterowaniu.
Jeśli mowa o gitarach elektrycznych wyposażonych w dwie lub nawet trzy przystawki, brzmienie gitary można zmieniać przy użyciu trój lub pięciostopniowego przełącznika, który znajduje się przy potencjometrach gitary. Warto zaznaczyć, że przełącznika tego nie ma, jeśli występuje w gitarze tylko jedna przystawka.
Gitary elektryczne to szeroka grupa instrumentów muzycznych, a nie jak można by przypuszczać, wyłącznie jeden instrument. Powstało wiele modeli specjalnych gitar elektrycznych, a to z uwagi na fakt, że wielu instrumentalistów poszukiwało swojego własnego, charakterystycznego brzmienia. Każdy muzyk wykorzystujący na co dzień gitarę elektryczną, ma swoje własne preferencje, odnoszące się do kształtu, brzmienia, czy całkiem innych cech tego instrumentu. Konstruowane są więc indywidualne gitary, które mają niekiedy oryginalną postać, na przykład instrumentu dwu lub trójgryfowego , o nietypowym stroju lub brzemieniu. Często takie gitary służą do nagrania wyłącznie jednego utworu muzycznego, czego przykładem jest Manson 7 String E Guitar w utworze Citizen Erased brytyjskiego zespołu Muse. Wirtuoz gitary – Carlos Santana, ma tworzone specjalne gitary. Są one starannie wykonywane przez firmę PRS na jego indywidualne zamówienie.
Wybór gitary elektrycznej, która spełni nasze potrzeby, nie jest łatwy. Trzeba przede wszystkim wiedzieć, do jakiego gatunku muzycznego będzie ona wykorzystywana, bowiem inne brzmienie mają pod tym względem gitary.
Kupując gitarę elektryczną, zwróćmy zawsze uwagę na jej gryf, który powinien być prosty. Aby to sprawdzić, należy docisnąć po kolei wszystkie struny na pierwszym i ostatnim progu równocześnie. Jeśli jednakowo odstają od 12. progu, można powiedzieć, że gryf jest prosty. Jednocześnie, należy skontrolować przy zakupie, czy struny znajdują się na odpowiedniej dla kupującego wysokości. Nie powinny one brzęczeć o progi podczas dociskania. Dodatkowo, przy kupowaniu używanej gitary elektrycznej sprawdźmy, czy progi nie są zbytnio wyrobione. Trzeba jeszcze nastroić gitarę możliwie najbardziej dokładnie i sprawdzić, czy stroi zwłaszcza na wyższych progach. Specjaliści radzą, aby dokonać sprawdzenia ustawienia menzury. Klucze gitary elektrycznej powinny być olejowe, nie mieć luzów i najlepiej, aby były one wyprodukowane przez renomowaną firmę, czego przykładem jest Shaller i Sperzel.
Ważne jest, aby gitara elektryczna wykonana była z drewna, a nie ze sklejki. Jeśli decydujemy się na zakup używanej gitary elektrycznej, wybierzmy taką, która nie ma śladów jakich napraw i ma dobre mocowanie gryfu.
Gitarę elektryczną kupuje się głównie wtedy, gdy chcemy grać dosyć mocne, rockowe lub nawet hard rockowe kawałki muzyczne. Jest ona uważana za jeden z najbardziej uniwersalnych typów gitary, bowiem można na niej zagrać prawie że wszystko. Począwszy od muzyki kościelnej, do Black metalowej. Porządna gitara elektryczna pociąga za sobą wysokie koszty. Dobrą gitarę tego typu, która będzie nam służyła przez lata, kupimy za około 1000 zł. Zaś za wymarzony model, wyprodukowany wedle indywidualnych wymagań klienta, zapłacimy o wiele więcej. Do tego dochodzą koszty związane z dodatkowym osprzętowaniem gitary, aby móc ją w odpowiedni sposób wykorzystywać i wydobywać z niej wszelkie możliwości muzyczne. Mowa tu o wzmacniaczu, efektach, okablowaniu i wszelkich innych gadżetach, mogących mocno nadszarpnąć naszą kieszeń. Jeśli chcemy zaoszczędzić, możemy pokusić się o zakup cyfrowych multiefektów, zamiast kilku drogich, ale klasycznych efektów dla gitar elektrycznych. Jeśli jesteśmy początkującym graczem, może warto kupić gitarę klasyczną lub akustyczną. Na pewno będą one tańsze od elektrycznej.
Istnieje wielu, cenionych producentów gitar elektrycznych, wśród których na wyróżnienie zasługują takie firmy jak: Admira, Ampeg, Ashton, B.C. Rich, Barcelona, Behringer, Blade, Boss, Career, Carvin, Cataluna, Classic Cantabile, Cort, Cruiser, Cruzer, DBZ GUITARS, Dean, Digi Tech, Dimavery, Dreambow, Encore, Epiphone, Ernie Ball, ESP, Ever Play, EVH, FBT, Fender, Fernandes, FLAME, Flaxwood, Fujigen, Gibson, Godin, Hagstrom, Hamer, Hand Box, Harley Benton, Hartke, HOEFNER, Ibanez, Indie, ION, Jackson, Jammin, Kirkland, Krank, Kustom, LAG, Line 6, LONDON CITY, LTD, Music Man, N/A, Novax, OLP, ORANGE, Parker, Peavey, PRS, Richwood, Rivera, Rocktile, Roland, SAINT BLUES, Samick, Schecter, Slammer, Squier, Stagg, SX, T.BURTON, t.c. electronic, Tanglewood, Taylor, Tenson, VGS, VIG, Vintage, Warwick, Washburn, Yamaha i Yamo.
Z kolei, polecanymi modelami gitar elektrycznych są: Squier seria Affinity, Samick AV3, Cort X2, Epiphone G310, Epiphone LP100.
Warto wspomnieć o innych, specjalnych modelach gitar. Są one produkowane przez firmę Novax. Pracujący w tej firmie projektanci instrumentów zauważyli podczas badania nad zależnością rozłożenia progów na gryfie, a strojeniem gitary, że aby strojenie instrumentu było jeszcze bardziej poprawne, progi nie mogą być rozmieszczone równolegle względem siebie. Dodatkowo, przeprowadzając inny eksperyment, wykazali oni, że by uzyskać gitarę strojącą idealnie, progi muszą być rozłożone dla każdej pojedynczej struny osobno, ponieważ w związku ze zróżnicowaną grubością strun, ich naciągiem i odmienną amplitudą drgań, progi nie utworzą linii prostej w żadnej pozycji. Z tego względy rozłożenie progów znane z klasycznych typów gitar, stanowi pewien kompromis, aby możliwości wykonawcze instrumentu były jak najszersze, a samo strojenie – wprost optymalne.
Trzeba wiedzieć, że inaczej brzmią gitary Gibson Les Paul od gitar "wyścigowych" np Ibanez JEM, czy gitar typu Fender Stratocaster. Dlatego też określenie w sposób precyzyjny gatunku muzycznego jest tak istotne przy samym zakupie.
Początkujący gitarzysta, nie posiadający jeszcze preferowanego stylu i nie czujący wielkich różnic między różnymi typami gitar elektrycznych, powinien wybrać model gitary brzmiący optymalnie, czego przykładem jest gitara Yamaha Pacifica z dwoma przystawkami typu Hambucker oraz Single pośrodku. Są to gitary solidnie wykonane.
To zależy, w jakim trybie była ona używana. Trzeba wiedzieć, że „praca” drewna, z którego wykonana jest dana gitara jest istotna dla powstania pewnych wad. Wraz z upływem czasu, czy też pod intensywną eksploatacją, gitara elektryczna może mieć coraz więcej niedoróbek. Lepsza więc zawsze będzie nowa gitara.
Podejmując się zakupu dobrej gitary elektrycznej musi być świadomi faktu, że nie będzie to zbyt proste zadanie. Najlepiej jest poprosić o pomoc muzyka, który ma doświadczenie w graniu na gitarach elektrycznych, a jeśli nikt z naszych znajomych takim doświadczeniem nie dysponuje, można pokusić się o poproszenie o poradę sprzedawcy w sklepie muzycznym. Powinien mieć on wiedzę na ten temat i umieć dobrać najlepszą dla klienta gitarę elektryczną. Sami również powinniśmy nabyć kilka informacji, które będą pomocne w wyborze gitary elektrycznej dostosowanej do naszych wymagań i umiejętności muzycznych.