Fabuła jest bardzo istotna w dobrym filmie, ale czy ma ona jakiekolwiek znaczenie w przypadku gier komputerowych? Czy banalna historia może stanowić kanwę dla rozrywki w cyber przestrzeni? Jak najbardziej, choć większość użytkowników zdecydowanie woli ambitne gry fabularne. Komputerowe gry fabularne to w skrócie RPG, czyli Role Playing Game. W niniejszym artykule postaramy się Wam przybliżyć, czym one są, jakie cechy charakterystyczne są im przypisywane oraz jakie gry typu RPG były najbardziej popularne.
Komputerowe gry fabularne, czyli gry typu RPG pierwotnie były projektowane i tworzone wyłącznie na komputery osobiste. Znacznie później powstały konsolowe gry fabularne, które nie są odrębnym gatunkiem gier, aczkolwiek istnieją cechy, które wyraźnie odróżniają komputerowe gry fabularne od gier RPG przeznaczonych na inne platformy.
Gry fabularne różnią się pomiędzy sobą zarówno gatunkiem rozrywki, jak i stylem. Istnieją pewne elementy wspólne dla wszystkich przedstawicieli gier RPG. Mianowicie, prawdopodobnie najbardziej specyficzną cechą tychże gier jest posiadanie przez gracza awatara, wyrażonych liczbowo współczynników, jakie rozwija się w toku gry, a które w dużej mierze zastępują umiejętności samego gracza w determinowaniu wyniku podejmowanych akcji. Bardzo popularnym elementem, występującym w zasadzie w każdej grze RGP, jest nader szczegółowy świat wirtualny. Warto zaznaczyć, że elementy rozrywki znane z gier typu RPG, na przykład statystki bohatera, zostały zaadaptowane również i w grach wideo. Przykładem jest Grand Theft Auto San Andreas, czyli gra akcji, która wykorzystuje statystyki do określenia takich cech bohatera, jak chociażby wytrzymałość, umiejętność posługiwania się bronią, prowadzenia samochodów, siłę mięśni itp. Z kolei w grze strategicznej czasu rzeczywistego, Warcraft III, pojawiają się bohaterowie, mogący realizować misje, zdobywać nowy ekwipunek oraz rozwijać swe umiejętności wraz ze wzrostem poziomu gry.
Wielu fanów gier RPG twierdzi, że o przynależności danej aplikacji do tego gatunku świadczą nie tylko cechy szczególne, ale nie posiadanie cech charakterystycznych dla gier innego typu. Specyficzną cechą gier RPG może być fakt, że gracz ma mały wpływ na rozwój swojej postaci w toku gry.
Gry należące do typu RPG pochodzą od tradycyjnych gier fabularnych. Pierwowzorem w tym zakresie była gra Dungeons&Dragons. Komputerowe gry RPG najczęściej wykorzystują w swoim funkcjonowaniu mechanikę oraz światy gier fabularnych w tradycyjnej formie. Na ogół gracz podróżuje ze swoimi kompanami – postaciami z gry, z którymi ma do wykonania pewną misję lub szereg zadań. Na drodze do osiągnięcia celu całą drużynę czeka wiele przygód, przeciwności losu i przeciwników do pokonania. Przeciwnikami dzielnych bohaterów z gier RPG są najczęściej potwory inspirowane fantastyką albo antyczną mitologią.
Warto zaznaczyć, że postacie z gier RPG posiadają ogrom współczynników, do których zalicza się punkty zdrowia lub punkty życia. Atrybuty te gracz może zobaczyć na ekranie, w ramach statystyk postaci, jako wartości numeryczne.
Bardzo ważną cechą gier RPG jest występowanie czynnika losowego, który reprezentowany jest przez wygenerowane przez komputer wartości. W tradycyjnych grach fabularnych czynnik ten występował pod postacią rzutu kośćmi do gry. Decyduje on między innymi o tym, czy postaci, którą gra użytkownik, udało się trafić we wroga, czy też w jaki sposób jedna postać opatrzyła ranę innej postaci.
Gry fabularne RPG mają przygotowaną z góry, czasami nieliniową fabułę, która bywa podzielona na kilka części – etapy lub rozdziały. Zazwyczaj niemożliwe jest ukończenie danego etapu bez wykonania szeregu ściśle określonych zadań.
Cechą charakterystyczną dla gier RPG jest to, że gracz może samodzielnie wybrać postać i wykreować ją. Określić, jak będzie wyglądać, jaka będzie jej płeć i zdolności. Może wybrać, w jaki sposób chce zwiększyć efektywność postaci odgrywanej przez siebie lub całej drużyny, poprzez sukcesywny rozwój współczynników, umiejętności, specjalnych talentów i całego ekwipunku. Więcej siły i zdolności, czy ulepszenia postaci w grze RPG można uzyskać w zamian za podołanie wyzwaniom i osiąganie stawianych przed postacią celów. W zależności od gry, warunki konieczne do spełnienia przez gracza mogą być zupełnie inne. Niektóre aplikacje skupiają się wyłącznie na walkach z przeciwnikami, a inne kładą nacisk na pomyśle wykonywanie zadań.
Swoboda w wyborze cech postaci w grze RPG do poprawienia przez gracza jest różna w zależności od gry. Są takie aplikacje, które dopuszczają szczegółowe i wysoce wyspecjalizowane dostosowanie postaci, które nazywane jest z języka angielskiego Buildem. Inne gry całkowicie automatyzują ten proces.
Istnieją gry pozwalające na nazywanie i tworzenie przez graczy swoich własnych postaci. Nie narzucają one stworzonych bohaterów do grania. W takich przypadkach gracze mają możliwość wyboru rasy i klasy swoich postaci, które w konsekwencji są decydujące w możliwym treningu zdolności, takich jak umiejętność władania bronią, rzucania zaklęć, skradania się, walki w ręcz, czy umiejętności interpersonalnych. Niektóre gry umożliwiają użytkownikom, aby ich postacie awansowały w więcej niż jednej profesji, choć to pociąga za sobą duże utrudnienia, konieczne do tego, aby zachować równowagę całej gry. Są gry, które pozwalają nawet na wybór przeszłości swojej postaci, czyli opis tego, co zdarzyło się przed wydarzeniami rozgrywanymi w grze.
W komputerowych grach fabularnych typu RPG stosowane są trzy różne systemy wynagradzania postaci za wykonywanie założonych dla niej zadań. Mowa tu o:
Akcja gier fabularnych toczy się najczęściej w świecie high fantasy, choć oczywiście istnieją pewne wyjątki od tej reguły. Ważną cechą gier RPG jest swoboda poruszania się postaci kierowanej przez gracza. Większość tego typu gier pozwala na podróżowanie dokładnie tam, gdzie zechce sam użytkownik. Czasem jedynie występują niewielkie ograniczenia, na przykład drzwi, których nie można otworzyć. Postacie w grach fabularnych poruszają się na dużych odległościach, pokonują labirynty, aby osiągnąć wyznaczone cele. Z tego względu wiele gier RPG posiada mapy, pozwalające na podróżowanie przez świat gry i różne jego obszary. Postacie mogą poruszać się po jednej lub wielu mapach, przy czym zmianie ulegają widoki – raz jest to widok z perspektywy mapy, a raz z perspektywy gracza. Jedne gry mają mapy wyświetlające się na osobnym ekranie, a inne wykorzystują automaty, stale widoczne w toku normalnej gry. Mapa pokazuje obecną lokalizację gracza i ważne cele jego podróży.
Zadania do wykonania dla gracza są długie i angażujące, wymagające umiejętności logicznego myślenia i podejmowania ważnych decyzji. Istnieją nawet różne metody rozwiązywania tych samych zadań, stąd też fabuła gry może potoczyć się w zupełnie innym kierunku. Powodzenie przy wykonywaniu zadań uzależnione jest od atrybutów postaci, nie zaś samych umiejętności gracza. Główne wyzwania stojące prze graczem grach RPG to wszelkiego rodzaju walki z przeciwnikami, odgrywane w systemie turowym lub w trybie czasu rzeczywistego.
Zdecydowanie do najbardziej znanych gier RPG należą Fallout i Might&Magic. Ich świat jest bardzo rozbudowany, pełen opcji i możliwości. Gracz nie tylko walczy z przeciwnikami, ale również rozmawia z wirtualnymi postaciami, rozwiązuje zagadki logiczne, szuka drogi dotarcia do celu, postaci i miejsc. Ciekawymi grami są dodatkowo Vampire: The Masquerade – Bloodlines, czy Fable.
Gry fabularne na komputer czy platformy do gier pochłaniają bardzo dużo czasu. Aby przejść wszystkie ich rozdziały i poziomy należy się w nie mocno zaangażować.