Jak wybrać filtr oleju?

Filtracja oleju silnikowego jest konieczna, choć jej ogromne znaczenie odkryto na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to postępował dynamiczny rozwój konstrukcji silników spalinowych. Zaistniała wówczas konieczność ograniczenia ilości zanieczyszczeń, jakie dostają się do silnika wraz z zasysanym powietrzem oraz oczyszczania oleju smarującego z szkodliwych dla silnika wtrąceń.

Olej smaruje poszczególne elementy silnika. Po przejściu przez wszystkie wymagające tego układy, spływa do miski. Zawarte są wtedy w nim zanieczyszczenia zewnętrzne oraz wytworzone podczas pracy silnika. W takiej postaci nie może on naturalnie powtórnie zostać wprowadzony w obieg, bowiem spowodowałoby to zdecydowane zwiększenie mechanicznego zużycia na skutek ściernego działania cząstek stałych. Z tego też względu, bezpośrednio za pompą oleju musi być zainstalowany w samochodzie filtr oleju, który zatrzymuje zanieczyszczenia o rozmiarze mniejszym niż 15-20 mikrometrów.

Podstawową rolą, jaką spełnia filtr oleju w każdym pojeździe mechanicznym, jest usuwanie stałych cząstek mineralnych i półstałych cząstek organicznych, znajdujących się w oleju smarującym z powodu ciągłego zanieczyszczania podczas eksploatacji.

Filtry oleju różnią się między sobą konstrukcją, która wynika z odmiennej zasady działania, z różnorodności użytych materiałów filtracyjnych, jak również z innego sposobu włączenia filtra do układu smarowania. Biorąc pod uwagę konstrukcję, filtry dzielą się na przegrodowe i energetyczne, powierzchniowe i objętościowe oraz na szeregowe i bocznikowe.

Filtry szeregowe, czyli pełno przepływowe to takie, w których cały strumień oleju tłoczony przez pompę, przepływa przez filtr. Z kolei, filtry bocznikowe oczyszczają około 10% oleju, a pozostałe 90% płynie bezpośrednio z miski. Występują też filtry mieszane, czyli szeregowo-bocznikowe, gdzie strumień oleju jest dzielony w taki sposób, że większa jego część po oczyszczeniu z zanieczyszczeń na wkładzie pełnego przepływu, jest kierowana do układu smarowania silnika, zaś mniejsza, wynosząca około 10 %, trafia do miski olejowej bądź do magistrali olejowej. Wkład bocznikowy charakteryzuje się większą dokładnością, wynoszącą nawet mniej niż 10 mikrometrów, przez co olej jest dłuższy czas utrzymywany w czystości, niż przy stosowaniu filtru szeregowego.

Olej w samochodzie zasysany jest przez pompę i trafia poprzez smok z miski olejowej, do filtra oleju. Wpływa do niego za pośrednictwem niewielkich otworków, które umieszczone są bliżej krawędzi zewnętrznej, na powierzchni stykającej się z blokiem silnika. Następnie, trafia do wykonanego z papieru elementu filtracyjnego. Warto zaznaczyć, że środek smarny jest tłoczony przez papier pod ciśnieniem, dlatego też wkład filtrujący musi mieć odpowiednią wytrzymałość. Jeśli będzie on zbyt cienki i nieodporny na działanie oleju, zostanie rozerwany i popłynie do układu smarowania, wywołując spore spustoszenie w całym systemie.

Powszechnie stosowane są w silnikach spalinowych filtry oleju o konstrukcji przegrodowej. Posiadają one porowatą przegrodę dla przepływu oleju. Przegroda ta jest zbudowana z papierów filtracyjnych, które muszą spełniać określone wymagania. Zaliczane są one do filtrów o dużej dokładności filtracji.

Jeszcze parę lat temu najczęściej produkowane były filtry z wkładami papierowymi, podlegającymi wymianie. W chwili obecnej na ogółu są wykorzystywane filtry jednorazowego użytku, puszkowe.

Filtr posiadający budowę puszkową złożony jest z wkładu filtracyjnego, który umieszczony jest w obudowie z cienkościennej blachy, połączonej z podstawą przez zawalcowanie. W podstawie jest z kolei zrobiony centralny otwór wylotowy posiadający gwint, służący do nakręcania na specjalną głowicę lub króciec przy silniku. W jego konstrukcji są również specjalne otwory wylotowe. Co ciekawe, filtry puszkowe mogą być wykonane jako jednosekcyjne bądź dwusekcyjne, przy czym filtry z jedną sekcją są pełno przepływowe, a z dwiema sekcjami – zwykle włączane bocznikowo.

Filtr oleju powinien być dobrany do danego silnika zgodnie z zaleceniami producenta, bowiem stanowi on o walorach konstrukcyjnych i użytkowych samochodu. Każdy z producentów filtrów olejowych podaje w swoich katalogach produktów zastosowanie ich do określonych typów silników, a także podaje zamienniki dla filtrów innych wytwórców. Konstrukcyjny dobór filtra do silnika jest uzależniony od jego założonej trwałości oraz od typu mocy silnika.

W sklepach dostępne są wysokiej jakości filtry oleju produkowane przez takie renomowane firmy, jak: Bosch, Fiaam, Filotron, Man&Hummel oraz Wix Filters USA. Rozpiętość cenowa filtrów oleju jest ogromna. Istnieją też do nabycia tzw. filtry – podróbki, których wykorzystywanie w samochodzie może wywołać nie lada zagrożenie. Jedynie filtry fabryczne lub renomowanych firm akcesoryjnych gwarantują kierowcom bezpieczeństwo użytkowania.

Jeśli optymalnie dobierzemy filtr oleju do danego typu silnika musimy dbać o utrzymanie jego sprawności technicznej. W porę też należy wymienić zużyty filtr na nowy. Przy wymianie, a więc też przy zakupie nowego filtra, kierujmy się zaleceniami producenta samochodu. Wskazuje on bowiem optymalny filtr oleju, jaki powinien być zastosowany w konkretnym typie i modelu samochodu. Filtry oleju oczyszczają go z cząstek stałych, do których zalicza się kurz, ścier metalowy, osady węglowe, cząsteczki sadzy itp. Filtry oleju są stosowane dla oleju silnikowego, hydraulicznego i w automatycznych skrzyniach biegów.