Jak wybrać amplituner?

Amplitunery można podzielić na dwa typy, w zależności od prezentowanych zastosowań. Wyróżnić można amplitunery stereo, podające na dwóch kanałach audio wzmocniony sygnał z tradycyjnych płyt CD, kaset lub radia; oraz amplitunery służące do kina domowego, stanowiące centrum domowego systemu audio-video. Kupując amplituner musimy zwrócić uwagę na szereg parametrów, które pozwolą nam na wybór przyzwoitego urządzenia i zaoszczędzą niepotrzebnych rozczarowań. Do parametrów tych należy zaliczyć liczbę kanałów, moc znamionową RMS, moc muzyczną, dekodery dźwięku, funkcje korygujące barwę i brzmienie dźwięku. Oprócz tego, warto przyjrzeć się z jakimi sprzętami współpracuje dany amplituner oraz jakie ma on akcesoria dodatkowe. Może to w rezultacie zaważyć nad naszym wyborem. Pierwszym ze wspominanych parametrów opisujących amplituner, jest liczba kanałów. Najpopularniejsze w tym względzie są systemy wielokanałowe: 5.1 (6 kanałowy) z dekoderami Dolby Digital (AC-3) / DTS / DOLBY PROLOGIC II, 6.1 (7 kanałowy) z dekoderami Dolby Digital EX / DTS ES / DTS Matrix 6.1 / DTS Discrete 6.1 oraz 7.1 (8 kanałowy) z dekoderami Dolby Digital EX / DTS ES Matrix 7.1 / DTS Discrete 7.1 / Dolby ProLogic II. Generalnie, im większa będzie liczba kanałów, tym będziemy mogli uzyskać lepszy efekt dźwięku przestrzennego. Stanie się on bardziej naturalny. Moc znamionowa RMS oraz moc muzyczna są parametrami mierzonymi w watach. Jeśli moc amplitunera będzie wysoka, wówczas pozwoli on na przekaz głośnego, czystego dźwięku. Cechą ważniejszą jest moc znamionowa RMS, ponieważ jest ona decydująca w tym, z jaką mocą urządzenie będzie emitowało czysty dźwięk przez długi czas, przy zniekształceniach, które nie będą przekraczać z góry określonych wartości. Jakość dźwięku zależy oczywiście od wielu czynników, ale przyjmuje się, że na powierzchnię 20 m2 pomieszczenia wystarczy pięć kolumn o mocy znamionowej RMS wynoszącej 50 W na każdą kolumnę.

Cechą opisującą amplituner są dekodery dźwięku, ponieważ zarówno filmy, jak i muzyka znajdujące się na nośnikach CD i DVD mogą być zapisane w różnych formatach. Amplituner musi mieć wbudowany odpowiedni dekoder dźwięku, aby mógł odczytać zapisany dźwięk i rozbić go na kilka różnych kanałów. Im więcej dekoderów dźwięku będzie posiadało to urządzenie, tym lepiej. Do najbardziej popularnych dekoderów zalicza się: Dolby Digital (AC-3), Dolby Digital EX, DTS (Digital Theatre System), DTS ES, Dolby Pro Logic, Dolby Pro Logic II, oraz Dolby Proogic IIx. Amplitunery różnią się między sobą funkcjami korygującymi barwę i brzmienie dźwięku. Większość z nich posiada cyfrowy procesor dźwięku, dzięki któremu możliwe jest przetworzenie cyfrowego sygnału dźwiękowego do postaci analogowej oraz nadanie mu jednocześnie odpowiedniego brzmienia. Tryb pracy, w jakim pracuje procesor dźwięku wyznacza sposób jego przetwarzania. Procesor może na przykład zwiększać efekt pogłosu lub wzmacniać wybrany zakres pasma przenoszenia – tony niskie i wysokie. Dzięki temu amplituner pozwala na uzyskanie dźwięku podobnego do występującego na hali koncertowej, czy w dużych pomieszczeniach. Bez względy na to, jakie dekodery i jakie tryby pracy procesora dźwięku ma amplituner, na uzyskanie konkretnej barwy dźwięku wpływa regulacja tonów niskich i wysokich, filtr loudness oraz korektory dźwięku.

Regulacja tonów pozwala na niezależne ustawienie barwy brzmienia basów i sopranów. Korektory dźwięku są natomiast bardziej zaawansowanym narzędziem zmiany barwy dźwięku, ponieważ dzięki nim istnieje możliwość regulacji barwy dla kilku określonych przedziałów. Z kolei, filtr loudness wzmacnia zarówno wysokie, jak i niskie tony jednocześnie, czego efektem jest zwiększenie wrażenia dźwięku. Soprany i basy stają się bardziej wyraźne. Bardzo ważne jest to, aby kupując amplituner dobrać go do posiadanego sprzętu. Urządzenie to należy podłączyć bowiem do źródła dźwięku oraz do kolumn, które emitują dźwięki. W tym względzie należy zwrócić uwagę na moc znamionową RMS, zakres obsługiwanej przez kolumny głośnikowe impedancji oraz układ wejść i wyjść dopasowany do urządzeń, jakie chcemy podłączyć do amplitunera. Moc znamionową należy dopasować do parametrów pracy kolumn, ale istotne jest przy tym, aby moc amlitunera nie miała zbyt wysokiej wartości, bowiem wówczas z głośników mogłyby się wydobywać różnorodne trzaski i szumy. Mogłoby nawet dojść do uszkodzenia kolumn. Z drugiej strony, nie może być ona za niska, gdyż nie uzyskamy wtedy pełni dźwięku przestrzennego. Przyjmuje się, że moc kolumn powinna być o około 10-30% wyższa w stosunku do mocy znamionowej prezentowanej przez amplituner. Zakres impedancji głośników podawany jest w omach i wskazuje przedział, w jakim musi mieścić się impedancja posiadanego zestawu głośników. Jeśli wartości te nie będą zgodne, urządzenie może ulec zniszczeniu. Zakres impedancji zwykle wynosi od 6 do 16 omów. Amplituner może posiadać wejścia i wyjścia, umożliwiające podłączenie go do źródła obrazu i dźwięku, czyli do odtwarzacza DVD, nagrywarki, telewizora, czy też do tunera telewizji satelitarnej. Wejścia koaksjalne i optyczne (wejścia cyfrowe) wykorzystywane są do uzyskania dźwięku przestrzennego po podłączeniu do amplitunera odtwarzacza lub nagrywarki DVD, bądź komputera i telewizora. Wejścia audio analogowe natomiast służą do podłączenia nagrywających analogowe urządzeń, tj. magnetowidu i magnetofonu.

Kolejną grupę wejść i wyjść stanowią złącza do przesyłania obrazu. Mowa tu o cyfrowych wejściach i wyjściach HDMI, S-Video i EURO. Pozwalają one na podłączenie nagrywarki, odtwarzacza DVD, tuner satelitarny i telewizor. Do amplitunera mogą być dodawane ważne akcesoria, które są pożyteczne przy jego wykorzystywaniu. Należą do nich odpowiednie kable oraz akcesoria czyszczące.

Na półkach sklepowych możemy znaleźć wiele modeli amplitunerów, wyprodukowanych przez mniej lub bardziej znane firmy. Do zdecydowanie najbardziej popularnych producentów amplitunerów zalicza się: Yamaha, Onkyo, Marantz, JVC i Pioneer. W ofercie tychże producentów można znaleźć proste amplitunery w korzystnych cenach, jak również profesjonalne sprzęty, za które jednak przyjdzie nam zapłacić sporą sumę pieniędzy. Polecanymi modelami amplitunerów są: 6-kanałowy Yamaha RX V461, 7-kanałowy Sony STR-DG500 oraz 8-kanałowy Harman Kardon AVR 645.

Wybór amplitunera powinien opierać się o analizę naszych potrzeb, jak również o parametry prezentowane przez poszczególne urządzenia. Ważna jest moc amplitunera, moc znamionowa RMS, liczba kanałów, dekodery dźwięku oraz funkcje korekty brzmienia.