W glebie, jak już zostało powiedziane, znajdują się składniki pokarmowe, które są niezbędne dla ich wzrostu. Można je podzielić na makro i mikroelementy, przy czym te pierwsze są zużywane przez rośliny w naprawdę sporych ilościach. Do najważniejszych makroelementów zalicza się:
Oprócz tych trzech, zdecydowanie najważniejszych makroskładników, istotne są również: magnez (Mg- ważny składnik chlorofilu), wapń (Ca) i siarka (S). Nie należy zapominać o ważnych mikroelementach, takich jak żelazo, cynk, miedź, bor, molibden i chlor. Co prawda, rośliny zużywają je do życia w bardzo małych ilościach, ale są one niezbędne dla prawidłowego wzrostu wszystkich roślin. Z uwagi na to, że dla roślin konieczne są odpowiednie składniki pokarmowe, musimy je ich dostarczać w naszym ogrodzie. Do tego niezbędne są odpowiednie nawozy. Jak je dobrać?
Odpowiedni dobór nawozów uzależniony jest od tego, jakie potrzeby nawozowe mają poszczególne rośliny w naszym ogrodzie. Przed kupieniem konkretnego nawozu musimy dodatkowo sprawdzić, jaką glebą dysponujemy. Trudno to ocenić na oko, dlatego też można oddać jej próbkę do analizy. Jeśli nie mamy takiej możliwości, wówczas możemy samodzielnie określić rodzaj i zasobność gleby. W tym celu musimy rozetrzeć glebę pomiędzy palcami, wykonać test pH, a także zaobserwować, czy w ogrodzie nie rosną tzw. rośliny wskaźnikowe, które wskazują na glebę określonego rodzaju, bogatą lub ubogą w wybrane składniki mineralne.
W obrębie nawozów organicznych występują granulowane lub suszone oborniki, które uzyskiwane są z odchodów zwierząt gospodarskich. W sklepach kupimy również biohumus, który pozyskiwany jest z odchodów dżdżownic kalifornijskich. Biohumus nazywany bywa wermikompostem. W jego składzie znajduje się bogata flora bakteryjna, przez co w wysokim stopniu zwiększa on aktywność biologiczną gleby, a także wpływa na poprawę jej zdolności do samooczyszczania się z rozmaitych skażeń. Wszystkie wspominane nawozy organiczne, które są powszechnie dostępne m.in. w sklepach ogrodniczych, mogą skutecznie uzupełnić braki składników mineralnych w glebie, jak również wpłynąć na poprawę struktury gleby i wzbogacić jej mikroflorę, a to przez zawartość substancji organicznych. Jeśli będą one umiejętnie stosowane, zgodnie z zaleceniami, nie ma w zasadzie ryzyka przenawożenia gleby w ogrodzie.
Trzeba wspomnieć także i o tym, że nawozy organiczne posiadają wady, bowiem zawarte w nich pierwiastki mogą być pobrane przez rośliny dopiero po mineralizacji związków organicznych, procesie, który zachodzi dzięki mikroorganizmom glebowym. Na efekty uzyskane dzięki nawozom trzeba więc trochę poczekać. Dodatkowo, nawóz organiczny może nie mieć wszystkich niezbędnych dla naszych roślin składników mineralnych, więc zajdzie potrzeba ich uzupełniania w inny sposób. Warto podkreślić, że dostępne nawozy organiczne są dosyć kosztowne, przynajmniej w stosunku do ich ograniczonej skądinąd wydajności. Jeśli więc zajdzie konieczność uzupełniania niedoborów składników mineralnych, albo zakup nawozów organicznych będzie dla nas nieopłacalny, wówczas można sięgnąć po nawozy mineralne.
Nawozy mineralne to druga grupa nawozów, które znajdują zastosowanie w ogrodnictwie. Zawierają one w swym składzie mocno skoncentrowane składniki mineralne, których postać powoduje, że są one bardzo łatwo pobierane przez rośliny. Z uwagi na to, są one bardzo wydajne, zaś efekty ich działania, w przeciwieństwie do nawozów organicznych, widać bardzo szybko. Niestety, ale z uwagi na to można dopuścić do przenawożenia gleby, a nadmiar nawozów mineralnych wpływa szkodliwie na nią, jak i na organizmy w niej żyjące. Z tego względu nawozy mineralne należy używać z najwyższą starannością, bardzo ostrożnie, nie przekraczając dawek zalecanych w uprawie konkretnych gatunków roślin.
W obrębie nawozów mineralnych, biorąc pod uwagę ich skład, można wyodrębnić nawozy tradycyjne (mające jeden składnik) i wieloskładnikowe. Nawozy jednoskładnikowe umożliwiają dostosowanie w sposób precyzyjny dawki nawozu do indywidualnych potrzeb konkretnych roślin w naszym ogrodzie. W zależności od składu chemicznego gleby i zaobserwowanych zaburzeń we wzroście roślin, nawozy jednoskładnikowe pozwalają również na uzupełnienie gleby w konkretny składnik, którego brakuje. Na ogół w grupie nawozów mineralnych tradycyjnych, mówi się o nawozach azotowych siarczan amonu, saletrzak), fosforowe (superfosfat), potasowe (sól potasowa, siarczan potasu) oraz magnezowe (siarczan magnezu). Za pomocą tego typu nawozów możemy też zakwaszać glebę, stosując np. siarczan amonu, lub na odwrót - odkwaszać ją, stosując saletrę wapniową. Trzeba podkreślić, że wykorzystywanie w praktyce nawozów jednoskładnikowych wymaga posiadania bardzo szczegółowych danych o potrzebach nawozowych poszczególnych grup roślin. Z tego względu nawozy te znajdują zastosowanie przede wszystkim w rolnictwie. Zauważmy również, ze są one dostępne w sporych opakowaniach, które są nieco zbyt duże jak na potrzeby przydomowego ogrodu.
Do ogrodu czy na działkę bardziej nadają się nawozy wieloskładnikowe, które zawierają w swym składzie kompozycje składników mineralnych, niezbędnych roślinom do zdrowego wzrostu. Mogą to być nawozy uniwersalne, które można zastosować w zasadzie w każdej sytuacji oraz nawozy dostosowane do konkretnych potrzeb nawozowych grup roślin – na przykład warto wspomnieć o nawozach do trawników, do iglaków, do azalii, czy do kwiatów balkonowych.
Wybierając w sklepie nawozy wieloskładnikowe powinniśmy sprawdzić, czy na ich opakowaniu jest podany dokładny skład nawozu oraz dawkowanie wraz z instrukcją użycia nawozu. Skontrolujmy również datę przydatności nawozu, aby upewnić się, czy zdołamy go zużyć w wyznaczonym terminie. Tego typu nawozy są dostępne w różnej wielkości opakowaniach, dostosowanych do potrzeb posiadaczy większych ogrodów, czy niewielkich ogródków przydomowych. Zaleca się wybór nawozów znanych producentów, bowiem wówczas określają oni dokładnie ich skład i możliwości zastosowania w ogrodzie.
Wieloskładnikowe nawozy kupimy w postaci stałej – proszków i granulatów, lub w postaci płynnej. Nawozami w postaci stałej można podsypywać pod rośliny lub mieszać je z glebą przed sadzeniem roślin. Natomiast nawozy płynne miesza się z większą ilością wody (oczywiście wg instrukcji podanej na opakowaniu) i takim roztworem podlewa rośliny.
Mnogość i powszechna dostępność nawozów sprawia, że trudno wybrać te, które będą nam niezbędne w ogrodzie. Najlepiej poradzić się w tej kwestii ekspedientki w sklepie ogrodniczym, bądź też kupować nawozy dostosowane do potrzeb konkretnych grup roślin. Jeśli nie jesteśmy pewni jaką mamy glebę, a nawozem chcemy nawozić glebę pod różne rośliny, wybierzmy najlepiej preparat uniwersalny. Wówczas zastosujemy go wszędzie tam, gdzie będzie potrzebny i to uzyskując całkiem dobre efekty.