Jak wybrać lutownicę?

Lutownica, jak sama nazwa wskazuje, służy do lutowania, a więc łączenia metali za pośrednictwem spoiwa. Lutowanie odbywa się o stosunkowo niskiej temperaturze topnienia, która jest niższa niż temperatura topnienia łączonych metali. Wspominane spoiwo lutownicze w potocznym języku jest nazywane cyną, choć nie składa się wyłącznie z tego pierwiastka. Standardowe spoiwo lutownicze zawiera około 60% cyny i mniej więcej 40% ołowiu. Czasami lutowie ma w swoim składzie także i inne pierwiastki, czego przykładem jest miedź czy srebro. Jeśli kupujemy cynę do lutownicy, powinniśmy zwrócić uwagę na cynę bezołowiową. Nie zaleca się jej kupowanie, ponieważ ma ona znacznie gorsze parametry niż zwyczajna cyna. Najczęściej jest ona stosowana w fabrycznych urządzeniach, a to z uwagi na względy prawne i ekologiczne.

Wyróżniamy co najmniej kilka typów lutownic, wśród których wymienia się: lutownicę grzałkową, transformatorową, gazową, bateryjną, hotair oraz stacje lutownicze.

Lutownice grzałkowe zwane są również lutownicami oporowymi i będą one bardzo dobrym wyborem, jeśli mamy zamiar lutować elementy elektroniczne – przewlekane, ano SMD. Z uwagi na wymienne groty posiadające przeróżne kształty, bardzo łatwo można ją dostosować do innego typu prac. Lutownica grzałkowa nie waży zbyt wiele, więc długotrwałe jej użytkowanie nie męczy dłoni. Na dodatek, nie należy do zbyt drogich narzędzi, dlatego też jest idealna do amatorskich zastosowań i do wykonywania ogólnych prac przy elektronice.

Lutownice transformatorowe przydają się zwłaszcza przy lutowaniu i odlutowywaniu grubych kabli, albo elementów posiadających dużą powierzchnię. Takie lutownice przydają się wszędzie tam, gdzie potrzebna jest duża szybkość, duża moc nagrzewania i nie jest wymagana bardzo duża dokładność. Wadą lutownic transformatorowych jest zwykle dosyć duża waga. Ręka więc szybko się męczy przy ich zastosowaniu.

Lutownice gazowe nie wymagają podpięcia do sieci energetycznej do działania, dlatego też można je zastosować w terenie. Mają niewielkie wymiary, dlatego zmieszczą się w każdej torbie z narzędziami. Niestety, nie posiadają one zbyt dużej mocy.

Lutownice bateryjne są zasilane przy użyciu zwyczajnych baterii, dlatego też są wysoce mobilne. Można je stosować śmiało w terenie. Minusem jest to, że baterie nie zapewniają ani dużego prądu, ani długiego czasu pracy. Z tego względu nadają się do lutowania wyłącznie małych elementów, a ich eksploatacja bynajmniej nie należy do najtańszych, chyba że dokupimy akumulatory i ładowarkę do nich.

Lutownica nazywana jako „Hotair” przydatna jest do pracy z małymi elementami SMD, szczególnie jeśli chodzi o ich demontowanie. Lutownice te działają przy użyciu gorącego powietrza, dzięki czemu nie ma w zasadzie fizycznego kontaktu lutownicy z lutowanymi elementami. Jest to nader korzystne przy delikatnych częściach. Lutownica na gorące powietrze jest montowana czasem jako integralna część stacji lutowniczych, posiada zwykle dosyć duże wymiary.

Stacja lutownicza jest to dosyć skomplikowane narzędzie, posiadające sporo elektroniki czuwającej nad utrzymaniem i regulacją temperatury grotu. W skład stacji mogą wchodzić różne typy lutownic oraz innych pomocniczych urządzeń, praktycznie zawsze w zestawie znajdzie się lutownica oporowa.

Najczęściej, współczesne lutownice elektryczne znajdują zastosowanie niemalże wyłącznie w zakresie prac z obwodami elektronicznymi o niewielkich wymiarach. Z tego względu moc elektryczna lutownic nie jest zbyt wysoka i na ogół nie przekracza poziomu kilkudziesięciu watów. Najbardziej popularne lutownice mieszczą się w przedziale od 40 do 125 W. Znacznie większe lutownice elektryczne, nazywane kolbowymi, charakteryzują się mocą sięgającą od 400 do nawet 500 W. Stosowane są one do lutowania blach, np. rynien miedzianych lub stalowych ocynkowanych. Oprócz dużej mocy, mają stosunkowo duże wymiary grota, zapewniające dużą bezwładność cieplną, korzystną przy pracy z elementami o dużej powierzchni. Coraz częściej mocne lutownice kolbowe są zastępowane lutownicami gazowymi, które nie wymagają przecież doprowadzania energii elektrycznej i z uwagi na to mogą być swobodnie wykorzystywane przy pracy na placu budowy, np. na dachu budynku, bowiem zasila je gaz z przenośnej butli z propanem.

Lutownica jest specyficznym narzędziem, które nie jest produkowane przez szeroką rzeszę firm. Lutownice różnego rodzaju znajdziemy w asortymencie takich firm jak: Topex, Monacor, P.S.Trading, Steinel, Yato itd.

Kiedy decydujemy się na zakup lutownicy powinniśmy sprawdzić, czy jej użytkowanie na pewno będzie komfortowe. Dlatego też powinniśmy wziąć ją do ręki i zobaczyć, czy dobrze trzyma się ona w dłoni, czy jest lekka oraz w jakim czasie się nagrzewa. Najnowsze modele lutownic dostępne na rynku posiadają niewielkie światełko, które oświeca miejsce lutowania. Jest to spore udogodnienie. Zakup lutownicy powinien być dobrze przemyślany, ponieważ jest to sprzęt, który bardzo rzadko się psuje i z tego względu jest używany przez długi okres czasu. Wraz z lutownicą musimy kupić cynę oraz specjalną pastę, którą smarujemy czubek lutownicy.