Nie ulega wątpliwości, że dachówki to najbardziej popularne pokrycia dachowe w Polsce. W zastosowaniu są zarówno dachówki ceramiczne, jak i betonowe. Dachówki pojawiły się już wieki temu i do dziś wykonywane są przy użyciu podobnych technologii. Dachówki są obecne zarówno na rynku budowlanym w Polsce, jak i w całej Europie.
Dach stanowi zwieńczenie domu, ale jego rola jest o wiele szersza. Stanowi on barierę dla wiatrów i opadów atmosferycznych, jednocześnie ochraniając konstrukcję budynku i wszystkich domowników. Ma jednocześnie bardzo istotny wpływ na całą architekturę domu, jego kształt itd. Zastosowanie konkretnego rodzaju pokrycia dachowego decyduje o stylistyce całego domu.
Popularność dachówek w tym względzie jest niepodważalna, ale trzeba powiedzieć, że powodem tego jest ich estetyka i trwałość.
Dachówki od wieków wytwarzane były z gliny, ale z czasem pojawiły się również dachówki betonowe. Proces ich produkcji uległ zmianie, ponieważ technika stała się bardziej zaawansowana. Dzięki temu poszczególne dachówki o wiele lepiej przylegają do siebie, dzięki czemu nie wymagają zastosowania dodatkowych uszczelnień i nie są mocowane do łat gwoździami w środkowej części dachu. Dachówki są dziś mocowane jedynie na krawędziach. Wybierając pokrycie dachowe musimy brać pod uwagę estetykę i wygląd dachówek. Jest to podstawa przy ich wyborze i zakupie.
Jeśli zdecydujemy się na dachówki ceramiczne powinniśmy zwrócić uwagę na kolor, rozmiar i rodzaj dachówki. Otóż, kolor dachówki bardzo mocno uzależnia kolorystykę wszelkich pozostałych elementów architektury obiektu. Im będzie on więc bardziej nietypowy, tym trudniej będzie nie tylko dobrać, ale w ogóle znaleźć kolory okien, tynków, czy też rynien. Warto zwrócić uwagę na fakt, że kolory ciemne dachówek najczęściej dobrze komponują się na dachach domów, wokół których istnieje dużo wolnej przestrzeni. Nie zaleca się więc ich zastosowanie w domach szeregowych, czy w bliźniakach na dużych osiedlach domków jednorodzinnych.
Jak wybrać rozmiar dachówki? Jest on podyktowany ilością płaszczyzn na dachu. Generalnie, im jest ich więcej, tym dachówka powinna być relatywnie mniejsza. Duże dachówki będą dobrze prezentować się na dużych powierzchniach.
Już na etapie powstawania projektu, a najpóźniej przed ukończeniem przez cieśli więźby dachowej, należy zdecydować się na rodzaj dachówki i jej kolor. Na wybór koloru i rodzaju dachówki na ogół mają wpływ nie tylko indywidualne preferencje klientów, ale również tendencje w modzie. Co ciekawe, nawet w obrębie tego samego rodzaju dachówki, każda pojedyncza dachówka może mieć nieco inny odcień, co na dachu tworzy całkiem ciekawy efekt. Producenci pokusili się o wyprodukowanie takich dachówek z uwagi na fakt, że zasadniczo są one uważane za produkt naturalny.
Dachówka ceramiczna powstaje w procesie wypalania gliny, która w rzeczy samej nader rzadko występuje w jednolitych złożach. Glina jest materiałem wrażliwym nawet na niewielkie różnice temperatur, mogące pojawić się w piecu podczas wypalania. Sam proces przygotowania gliny do dalszego przetworzenia i jej wypał są tak opracowane, aby produkt końcowy, czyli dachówki, były przede wszystkim trwałe. Dachówka nie może nasiąkać wodą i pękać pod wpływem wysokich mrozów. Z tych względów kolorystyka dachówek ma jeden wyróżnik, mianowicie w większości przypadków dachówki ceramiczne zdecydowanie różnią się odcieniem między sobą, pomimo iż należą do tej samej partii produkcyjnej. Ta cecha dotyczy głównie dachówek, które nie są powlekane i mają naturalny kolor.
W niektórych przypadkach dachówki powlekane specjalną substancją – angobą, także mogą się różnić odcieniami w stopniu uzależnionym od rodzaju domieszek do gliny, z której wytwarza się angoby oraz od koloru masy dachówki. Kolor, który widzimy jako efekt końcowy, jest efektem nakładania się kolorów dachówki i angoby.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że bez względu na typ dachówki ceramicznej, z biegiem czasu różnice pomiędzy dachówkami albo pogłębiają się, albo wręcz przeciwnie – zanikają i są one uzależnione od otoczenia dachu.
Klienci nie są zainteresowani na ogół nabyciem dachówek o identycznej barwie. Zaakceptowali oni zróżnicowanie dachówek, a większość z nich oczekuje takiego efektu także na swoim dachu. Dachy pokryte dachówkami ceramicznymi odróżniającymi się od siebie mają niepowtarzalny urok, a jednak dają poczucie jednolitości ceramicznego materiału. Dachówki nie muszą być przy tym drogie. Nawet najtańsze dadzą podobny efekt, kojarzący się z indywidualnością każdej dachówki.
Zaletą dachówek jest ich trwałość oraz fakt, że są dachy pokryte nimi są łatwe w reperacji. Wymiana uszkodzonych, pojedynczych dachówek jest prosta, ponieważ występuje duże zróżnicowanie kolorystyczne wielu wiekowych dachów.
Przyglądając się dachówkom z bliska prawdopodobnie w wielu przypadkach zauważymy niewielkie rysy. Zwykle, dachówki te są gładkie, ale nawet jeśli mają zarysowania, nie ma to wpływu na ich wysoką trwałość. Dobre dachówki ceramiczne są odporne na przemarzanie w całej swojej masie, dlatego też rysy na ich powierzchni nie mają na to żadnego z goła wpływu.
Dachówki cementowe to drugi z rodzajów dachówek, które znajdują się obecnie w powszechnym zastosowaniu. Dachówki tego typu są bardzo podobne wizualnie do dachówek ceramicznych. Na dodatek mają podobną wagę, dlatego też trudno je odróżnić od siebie. Dachówki cementowe są formowane z barwionej masy cementowej, zaś po ich uformowaniu i wyrezonowaniu w specjalnych komorach, malowane są na koniec farbą akrylową. Konstrukcja oraz wzory dachówek cementowych ściśle nawiązują do dachówek ceramicznych. Wśród rozmaitych modeli są także zakładkowe esówki, marsylki i płaskie karpiówki. Podobne są również elementy uzupełniające: gąsiory, dachówki okapowe, boczne czy wentylacyjne. Dachówki cementowe w zasadzie montuje się tak samo, jak ceramiczne.
Na rynku istnieje szeroki wybór dachówek, ceramicznych i betonowych. Na polskim rynku budowlanym największą popularnością cieszą się dachówki wyprodukowane przez takie firmy jak Creaton, Roben czy Koramik. Duże powodzenie wśród klientów mają także dachówki cementowe marki Braas czy Euronit. Swoich zwolenników mają również tzw. karpiówki.
Przy zakupie dachówek warto wybierać polskich producentów, których linie produkcyjne mieszczą się na terenie naszego kraju, z uwagi na gwarancję na mrozoodporność. Jeśli wykonawcy domu zabraknie jakiegoś elementu pokrycia dachowego w czasie budowy, dachówki łatwo będzie wówczas nabyć.
Należy odróżnić rysę od pęknięcia, które najczęściej powstaje na powierzchni dachówek w transporcie lub przy układaniu. Pęknięte dachówki w żadnym razie nie powinno się układać na dachu. Odróżnienie pęknięcia od rysy nie powinno nikomu sprawić problemu.
Dachówki faliste będą najbardziej odpowiednie na dachy posiadające jedynie niewielki stopień nachylenia. Mają one podwójne zamki i elementy zabezpieczające. Łagodna fala i delikatna gra światła i cienia na dachówkach falistych nadaje dachom interesującego wyglądu.
Trwałość dachówek ceramicznych ocenia się na około 100 lat, natomiast w wypadku dachówek cementowych będzie to jedynie 70 lat. Dachówki ceramiczne mogą nawet przetrwać dłużej, czego przykładem są liczne budowle o dokładnie takim pokryciu dachowym.
Oczywiście, ma. Od masy dachówek zależy przede wszystkim łatwość układania pokrycia dachowego, a przede wszystkim są od niej uzależnione przekroje więźby dachowej. Dlatego też, im cięższe będzie pokrycie, tym wymagać będzie solidniejszej konstrukcji dachu. Z tego względu konieczne będzie zużycie większej ilości drewna do zbudowania takiej konstrukcji dachu. Duża masa ma jednak zalety, ponieważ ciężkie pokrycie dachowe lepiej zaizoluje akustycznie niż lekkie.
Przeglądając ofertę pokryć dachowych szybko zauważymy, że ilość oferowanych asortymentów i kolorów dachówek ceramicznych i betonowych jest bardzo duża. Z tego względu bardzo trudno jest dokonać wyboru odpowiedniego pokrycia dachowego. Wciąż też producenci wprowadzają nowe wzory i kolory dachówek, zwiększając wybór klientom. Jest to pewnym problemem, ale jeśli tylko będziemy posiadać ściśle określone kryteria wyboru, zakup dachówek nie będzie dla nas wielkim kłopotem. Kryteria wyboru są bardzo ważne i często bez pomocy budowlańca będzie nam trudno je jednoznacznie określić, chyba że będziemy się w tym kierować niniejszym poradnikiem. Zawsze przecież ostateczny zakup pozostaje w gestii kupującego i zależy od subiektywnych odczuć odnośnie konkretnych dachówek. Wybierając dachówki zawsze będziemy musieli zdecydować, z jakiego materiału mają być one wykonane. Pamiętajmy więc, że najbardziej trwałe i na dodatek bardzo estetyczne, są dachówki ceramiczne.