Jakie kryminały warto przeczytać?
Bezpieczeństwo w obecnym świecie jest ważne, a jego poziom niezwykle wysoki. Każdy z nas pragnie chociaż raz przeżyć coś niezwykle emocjonującego, stworzyć sobie swoistego rodzaju „sztuczne ryzyko”. Lektura kryminału opiera się na wrażeniu niebezpieczeństwa, które kończy się zawsze jego zażegnaniem. Poprzez ten schemat stajemy się spokojniejsi. Kryminał wprowadza nas w zupełnie nierzeczywisty świat, w którym przez pewien czas możemy brać udział, a z którego zawsze możemy uciec odkładając lekturę.Na skróty...
- Prapoczątek powieści kryminalnej
- Ważny etap w rozwoju gatunku kryminalnego
- Krystalizacja gatunku
- Jakie kryminały warto przeczytać?
Prapoczątek powieści kryminalnej
Literackim pierwowzorem powieści kryminalnej był zbiór sprawozdań z rozpraw sądowych Causes célèbres et intéressantes, który wydał w 1734 roku francuski prawnik Francois Gayot de Pitaval. Opisał on nie tylko każdą rozprawę, ale czas, miejsce, rodzaj czynu z nazwiskiem przestępcy.
Dalszy rozwój kryminału
Pierwszą powieścią grozy literatury światowej był tytuł Horacego Walpole’a z 1764 roku „The Castle of Otranto”. Powieść grozy rozwija się w dwóch stylach. Pierwszy styl nagromadził w sobie elementy nadrealne wywołujące lęk, w drugim natomiast pojawiają się w zakończeniu racjonalne rozwiązania z pozoru niezbyt naturalnych wydarzeń. Do drugiego stylu należą tytuły wydane przez Ann Radcliffe chociażby „Tajemnice zamku Udopho”. W tym momencie historia kryminału nabiera przełomu, ponieważ zaczynamy dostrzegać motywy typowe dla kryminału, czyli zbrodnia, która jest niezwykle tajemnicza, no i jej późniejsze rozwiązanie. Nie możemy zapomnieć o takich utworach jak: „Memoiren”- Eugene- Francois Vidocqa, czy też „Les Mysteres de Paris” Eugene Sue.
Pierwsze opowiadanie detektywistyczne
„Morderstwo przy rue Morgue”- Edgara Allana Poe ujrzało światło dzienne w 1841 roku w magazynie Graham’s Magazine. W tej powieści zostały zawarte wszystkie typowe motywy uznawane za zwiastun powieści detektywistycznej. M.in.:
Ważny etap w rozwoju gatunku kryminalnego
Wczesną formę gatunku kryminalnego ukształtowali: Emile Gaboriau, a także Wilkie Collins. To dzięki nim utworzona została forma literacka, która łączy motyw detektywistyczny z powieścią w odcinkach. Wymienić należy tutuły: „The Woman in White” no i „The Moonstone”. Są to książki nietypowe gatunkowo, ponieważ ich głównym tematem nie jest morderstwo, ale intryga połączona z kradzieżą.Arthur Conan Doyle- Sherlock Holmes
Człowiek ten stworzył postać niezapomnianego Sherlocka Holmesa. Połączył on działania myślowe detektywa- bohatera z operacjami detektywistycznymi. Dzięki temu powstał schemat, gdzie napięcie stanowi tajemnica, która otacza zbrodnię, ale i akcja jaka się wokół niej toczy. Sherlock Holmes jest wystawiony na niebezpieczeństwo, musi się ukrywać, kogoś śledzić, czy nawet łapać przestępców. Odbiorca jest zaangażowany w sposób emocjonalny, ponieważ widzi on już na samym początku stan psychiczny klientów Holmesa, którzy są wręcz zdenerwowani, ale często zrozpaczeni, czy wściekli.Tajemnica żółtego pokoju - Gaston Leroux
W 1907 roku została opublikowana powieść pt. „Tajemnica żółtego pokoju” Gastona Leroux, gdzie posługuje się on zupełnie nowym motywem- zamkniętego pokoju. Morderstwo jest popełnione w hermetycznie zamkniętym pokoju. Odbiorca w żaden sposób nie ma szans na to, aby rozwiązać zagadkę.Krystalizacja gatunku
W okresie międzywojennym powieść detektywistyczna zyskała jeszcze większą popularność. Najbardziej cenionymi autorami byli: Agatha Christie i S. S van Dine. Powieść detektywistyczna staje się coraz bardziej kształtna jednak powielana w ciągle powtarzającym się schemacie. Van Dine opracowuje zasady pisania powieści kryminalnej pt. „Dwadzieścia zasad pisania powieści detektywistycznych”. Znajdziemy w nim zagadnienia na temat tego, kto mógłby stać się sprawcą zbrodni, a kto nie, jak i wiele innych ciekawych tematów. Jeśli chodzi o Agathę Christie to opublikowała ona 66 powieści, a także 148 opowiadań o tematyce kryminalnej. To ona przyczyniła się do tego, aby ukształtować a tym samym utrwalić klasyczny gatunek powieści detektywistycznej. W jej książkach jednak pojawiają się pewne odstępstwa od normy, czyli morderstwo na początku, ograniczona ilość bohaterów, czy stopniowe odkrywanie tajemnicy. Agatha Christie jest „królową kryminału” głównie dzięki temu, że potrafi podsunąć czytelnikowi fałszywe ślady, a perfekcyjnie usunąć w cień wskazówki. Do najbardziej znanych powieści Agathy Christie należą m.in: Zabójstwo Rogera Ackroyda, czy też Dziesięciu Murzynków.Hardboiled –ku thrillerowi
Powieść hardboiled to inaczej czarny amerykański kryminał. Nie ma w nim elementów analitycznych, a cała akcja opiera się na próbach schwytania przestępcy, a następnie udowodnienia mu winy. Najpopularniejszymi przedstawicielami hardboiled byli Dashiell Hammett (Sokół Maltański, Papierowy Człowiek) i Raymond Chandler(Żegnaj laleczko, Długie pożegnanie).Druga połowa XX wieku
Zupełnie modernistycznym elementem w powieści kryminalnej staje się krytyka społeczeństwa, struktura analityczna zostaje wzbogacona o narrację chronologiczną, no i dodane zostają dodatkowe fragmenty, gdzie działania pokazane zostały z punktu widzenia przestępcy, lub ofiary. Prekursorami nowego kierunku zostali Maj Sjöwall i Per Wahlöö (Śmiejący się policjant, Jak kamień w wodę, Zamknięty pokój).Jakie kryminały warto przeczytać?
Podobne poradniki
Strona wygenerowana 2024-11-25 07:14:37, 120