Głównym zadaniem, jakie ma spełnić napęd DVD/CD jest odczyt płyt DVD i DVD-ROM, a także zwyczajnych płyt CD-ROM, CD, CD-R i CD-RW. Napęd musi odnaleźć i odczytać wszelkie dane, jakie są przechowywane w postaci zagłębień na płytach CD lub DVD. Napędy dysków optycznych należy uznać za precyzyjne urządzenia.
Każdy napęd zbudowany jest z trzech, najbardziej istotnych elementów, mianowicie z silnika napędzającego płytę (kontroluje on ilość obrotów płyty w ciągu 1 minuty, wahającą się do 200 do 500), lasera i soczewki lasera (odpowiedzialnych za odczyt danych), oraz mechanizmu poruszającego ramieniem lasera, który pozwala na podążanie lasera wzdłuż ścieżki z danymi. Napęd musi skupić strumień lasera na ścieżce danych, która występuje na płycie. Wiązka lasera przechodzi przez wykonaną z poliwęglanu warstwę płyty i odbija się od następnej, aluminiowej warstwy, po czym trafia na detektor, który wykrywa wszelkie zmiany w świetle. Tak odczytuje zapisane dane, które przekazuje do komputera w postaci 1 bądź 0.
Zdecydowanie najważniejszym parametrem napędu DVD/CD jest prędkość, podawana poprzez określenie, jak wygląda jego porównanie ze wzorcem, czyli napędem o pojedynczej prędkości. Jeśli przy płytach DVD znajduje się parametr x4, oznacza to, że napęd DVD-ROM działa z prędkością 4-krotnie wyższą niż napęd wzorcowy odczytujący płytę z prędkością 1350 KB/s. Z kolei, określenie x32 przy płytach CD oznacza, że napęd jako CD-ROM działa z 32-razy szybciej, niż napęd o pojedynczej prędkości, wynoszącej 150 KB/s. Warto zaznaczyć, że deklarowana przez producentów napędów DVD/CD prędkość jest szybkością maksymalną, która jest możliwa do osiągnięcia jedynie przez krótką chwilę, na dodatek po spełnieniu wszystkich, nader specyficznych wymagań. W praktyce okazuje się, że średnia prędkość odczytu bywa znacznie niższa od deklarowanej prędkości maksymalnej.
Szybkość pracy napędu DVD/CD zależna jest od kombinacji średniej prędkości odczytu z średnim czasem dostępu do danych na płycie. Dla komfortu użytkowania napędu jest ważne, jaki czas potrzebuje on na rozpoznanie, czy włożono do niego płytę DVD czy CD. Są napędy błyskawicznie wykonujące tą operację, a inne potrzebują na nią około 5 sekund. Kupując napęd DVD w sklepie należy upewnić się, że producent dołącza do zestawu komplet akcesoriów, niezbędnych do podłączenia urządzenia do komputera. W zestawie powinny znaleźć się dodatkowe kable, śrubki i opisy. Warto podkreślić, że zwykle wersje określane jako OEM nie posiadają tego typu akcesoriów dołączanych przez producenta. W zasadzie wszystkie nowoczesne napędy DVD/CD posiadają mechanizmy korekcji błędów, dzięki czemu nawet mocno porysowane płyty są w nich odczytywane bez większego problemu.
Zdecydowanie lepiej jest zdecydować się na zakup napędu DVD-ROM, ponieważ jest on w stanie odczytać zarówno płyty CD jak i DVD, czego nie potrafi zwyczajny napęd CD-ROM. Z resztą, w sklepach coraz rzadziej można spotkać napędy optyczne przystosowane jedynie do odczytu płyt CD.
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, bowiem wszystko zależy od wymagań użytkownika. Generalnie, napędy DVD powinny odczytywać płyty tego formatu z prędkością od 4 do nawet 24 krotnie wyższą od standardowej.