Jak wybrać ekspres do kawy?

Ekspresy do kawy dzielą się na trzy rodzaje: ekspresy przelewowe, ekspresy ciśnieniowe oraz ekspresy ciśnieniowo-przelewowe. W grupie ekspresów ciśnieniowych wyróżnia się z kolei kawiarki, ekspresy ręczne i automatyczne, czyli kapsułkowe. Ekspresy przelewowe przyrządzają kawę przypominającą smakiem kawę „po turecku”. Jest ona zalewana wrzątkiem, a zasada działania ekspresu jest mało skomplikowana. Woda zagotowywana jest w specjalnym pojemniku posiadającym grzałkę. Następnie, trafia ona do papierowego lub stałego filtra z kawą i jest wlewana do żaroodpornego dzbanka lub stalowego termostatu. Zaletą ekspresów przelewowych jest możliwość przyrządzenia znacznej ilości kawy za jednym zamachem, bowiem pojemniki na wodę zmieszczą od 0,9 do 1,5 litra. Dodatkowo, pozwalają one na długie utrzymywanie kawy w wysokiej temperaturze, dzięki wyposażeniu w płytę utrzymującą ciepło. Wadą ekspresów przelewowych jest to, że sam proces przyrządzania kawy jest dość pracochłonny i długi. Zrobienie kawy w ekspresie trwa około 15 minut. Niestety, ale wykorzystując ten typ ekspresu nie można przyrządzić kawy cappuccino, czy cafe latte. Jedynie nieliczne modele ekspresów przelewowych posiadają możliwość regulowania mocy kawy. Warto zwrócić uwagę na fakt, że kawa z ekspresu przelewowego zawiera ciężko przyswajalne przez organizm składniki, substancje gorzkie i kwasy. Wywar kawowy zawiera też dużo kofeiny – w jednej filiżance może znaleźć się od 60 do 100 mg tej substancji. Dla porównania, kawa z ekspresu ciśnieniowego zawiera dwa razy mniej kofeiny. Ekspres przelewowy można kupić już poniżej 100 zł, choć są jego nowsze modele kosztujące nawet 700 zł. Drugim typem ekspresów do kawy są ekspresy ciśnieniowe, które opierają się na zasadzie przelewania przez sitko z kawą, wrzącej wody pod ciśnieniem. Dzięki temu powstaje kawa przyozdobiona delikatną, jasnobrązową pianką, nazywaną „Crema”, pozwalającą na dłużej zachować piękny aromat kawy i jej temperaturę. Smakosze kawy na pewno docenią funkcjonalność ekspresów ciśnieniowych, ponieważ kawa w nich przyrządzona jest nasycona substancjami, do których należą tłuszcze, cukry i proteiny, a te z kolei decydują o jej charakterystycznym aromacie. Ekspresy ciśnieniowe mają tą zaletę, że można w nich przyrządzić kawę w kilka minut. Dzięki temu szkodliwe substancje kwaśne nie są w stanie wytrącić się z ziaren kawy. Ekspres do kawy typu ciśnieniowego pozwala na przyrządzenie kawy czarnej, mocnego espresso, cappuccino i latte. Istnieje wiele modeli ekspresów ciśnieniowych, do których zaliczana jest kawiarka, ekspres ręczny i automatyczny.

Kawiarki, nazywane również kafeterią lub moką, są ekspresami niskociśnieniowymi. Składają się z pojemnika przeznaczonego na wodę, sitka na kawę i dzbanka. To do niego dostaje się wrzątek pod ciśnieniem. Takie ekspresy są najczęściej wykonane ze stali albo z aluminium. Można je kupić już za 40 zł. Niektóre kawiarki posiadają nader funkcjonalne porcelanowe pojemniki na kawę, które mogą służyć od razu jako dzbanek. Kawiarki pozwalają na przygotowanie od 1 do 6 filiżanek espresso, a sam proces ten trwa od 10 do 15 minut, w zależności od wielkości kawiarki. Kawiarkę stawia się na płycie gazowej lub elektrycznej, na niewielkim ogniu. Kawa przyrządzona w takim zaparzaczu ma mocny, aromatyczny smak i bardzo wysoką temperaturę. Trzeba podkreślić, że niskie ciśnienie i długi czas zaparzania nie eliminuje niestety z wywaru szkodliwych kwasów. Następnym typem ekspresu ciśnieniowego, jest ekspres do kawy ręczny, nazywany również kolbowym lub dźwigniowym. W takim ekspresie zmielone ziarna kawy są wsypywane do sitka, zaś kolba z sitkiem powinna zostać przymocowana do samego ekspresu. Następnie, woda pod ciśnieniem przepływa przez zmieloną kawę, a do filiżanki trafia gotowy napój. Ekspresy ręczne pozwalają na jednoczesne przygotowanie od 1 do 2 średniej wielkości filiżanek kawy. Większość tego typu urządzeń ma dyszę, służącą do spieniania mleka. Dzięki temu istnieje możliwość przyrządzenia za ich pośrednictwem białej kawy – cappuccino albo latte. Ekspresy ręczne są adresowane dla domów, gdzie kawę pije więcej niż tylko jedna osoba. Urządzenia te przyrządzają kawę z pianką na wierzchu. Niektóre modele mają wbudowany młynek do mielenia kawy, gwarantujący jej świeżość i głęboki aromat. Można je kupić za kwotę od 300 do nawet 4400 zł. Najwyższym modelem ekspresu ciśnieniowego jest ekspres automatyczny, który samodzielnie przygotuje pożądaną kawę. Niestety, taki ekspres kosztuje sporo, od 400 do nawet 27 000 zł. Każdy ekspres automatyczny ma wbudowany młynek do kawy i dwa bojlery, umożliwiające przygotowanie dwóch filiżanek kawy w tym samym czasie. Proces przyrządzenia kawy odbywa się całkowicie automatycznie, a kawa jest pozbawiona dużej dawki kofeiny, szkodliwych kwasów i substancji gorzkich.

Ciekawym typem ekspresu automatycznego jest ekspres kapsułkowy, wymagający użycia specjalnych kapsułek ze zmieloną kawą do przyrządzenia napoju. Przykładem takiego ekspresu jest Krups Dolce Gusto. Jedna kapsułka to oczywiście jedna kawa. Cena samego ekspresu waha się w przedziale od 300 do 5000 zł. Zaś cena kapsułek to około 1,4 za sztukę. Kapsułki umożliwiają zrobienie konkretnego rodzaju kawy – latte, cappuccino itp. Trzecim rodzajem ekspresów do kawy są ekspresy ciśnieniowo-przelewowe, dające możliwość przyrządzenia kawy zarówno w systemie przelewowym, jak i ciśnieniowym. Kosztują one od 600 do 900 zł. Na rynku można znaleźć ekspresy do zabudowy, o charakterze automatycznym. Można je wkomponować w zabudowę kuchenną. Kosztują one od 1000 do nawet 10 000 zł. Kupując jakikolwiek ekspres do kawy należy zwrócić uwagę na szereg istotnych parametrów, które świadczą o jakości danego urządzenia. Do parametrów opisujących ekspresy do kawy zalicza się ciśnienie ekspresu, moc grzałki, długość procesu przyrządzania kawy oraz rodzaj filtrów. W ekspresach ciśnieniowych przy wyborze konkretnego modelu należy wziąć pod uwagę wytwarzane przez niego ciśnienie, którego wartość jest podawana w barach i może wynieść od 3 do 18 bar. Ciśnienie określa moc, z jaką para wodna napiera na zmieloną kawę. Niskociśnieniowe ekspresy pozwalają przyrządzić kawę o temperaturze do 100 stopni Celsjusza z wysoką zawartością kofeiny, zaś wysokociśnieniowe, o temperaturze 90 stopni, ale o niskiej zawartości kofeiny. Wysokie ciśnienie oczyszcza kawę z substancji szkodliwych. Ciśnienie wynoszące około 15 bar charakteryzuje ekspresy ręczne i automatyczne. Kolejną cechą ekspresów, jest moc grzałki, która decyduje o czasie nagrzewania wody, potrzebnej do przyrządzenia kawy. Jest ona podawana w watach. Im jest większa, tym szybszy będzie proces przyrządzenia kawy. Moc grzałek w przypadku ekspresów przepływowych wynosi od 550 do 1200 W. Zaś w ekspresach ciśnieniowych, jest to od 1050 do nawet 2300 W. Są też dostępne ekspresy posiadające system grzewczy Thermoblock, utrzymujący stałą temperaturę parzenia kawy. Wysoka moc grzałek gwarantuje oczyszczenie kawy ze szkodliwych substancji i obniżenie w niej zawartości kofeiny.

Istotne znaczenie przy wyborze ekspresu do kawy mają jego filtry. Ekspresy przelewowe posiadają wymienne filtry papierowe, które kupić można w wielu sklepach. Filtry te oczyszczają kawę z osadu i chloru. Są też modele posiadające filtr stały, ale wymaga on regularnego oczyszczania. Z kolei, ekspresy ciśnieniowe standardowo mają na wyposażeniu filtry wodne.

Ekspresy do kawy dostępne na rynku mogą się znacząco różnić od siebie dodatkowymi funkcjami. Mogą być na przykład wyposażone w wyświetlacz LCD, wyświetlający funkcje i programy wybierane na ekspresie; w system aroma whirl plus, wydobywający głęboki aromat kawy; w funkcję regulacji mocy kawy; w system milk whirl, pozwalający na uzyskanie spienionej i delikatnej piany do latte lub cappuccino; funkcję thermocream, nadającą kawie gęstą konsystencję; system samo zasysania; system I.P.B.A.S. (funkcja wstępnego zaparzania); czy też w funkcję samooczyszczania.

Do najbardziej popularnych producentów ekspresów do kawy należą: AEG, Bosch, Ariston, Ardo, Braun, De Longhi, Eldom, First, Miele, Moulinex, Lavazza, Nespresso, Philips, Rowenta, Severin i Zelmer. Godne polecenia są ekspresy automatyczne i kolbowe Krups. Firma ta ma w swojej ofercie również popularne ekspresy na kapsułki – Krups Dolce Gusto. Jeśli chcemy zakupić ekspres do kawiarni czy restauracji, polecanym modelem jest Jura X9 Chrome, kosztująca ponad 25 tys. zł. Ekspresy do kawy przeznaczone pod zabudowę mają w swojej ofercie np. AEG, Whirlpool, Simens, Miele, Electrolux, DeLonghi, Smeg.